Copyright © by Władimir Borisow

WŁADIMIR BORISOW 

 "Fantastyka w Rosji (2)"




     Ilość wydawnictw w Rosji przekracza wszelkie normy. Nie powiem dokładnie ile, ale na pewno zarejestrowanych jest kilka tysięcy oficyn wydawniczych. Zresztą, co daleko szukać - ja też mam licencję na działalność wydawniczą i nawet wydałem kilka książek pięć lat temu. Większość wydawnictw tak właśnie funkcjonuje, tylko nominalnie. Pogodę tworzą giganci, którzy potrafią wypchnąć z rynku kolosy radzieckich wydawnictw. Takich gigantów jest niewielu, a tych, co decydują o  kształcie fantastyki w kraju - jeszcze mniej.
     Na pierwszym miejscu postawiłbym wydawnictwo "AST", którego książkowa produkcja liczy kilkaset woluminów w roku (jak i dla innych firm, fantastyka dla AST nie jest podstawowym i nie jedynym rodzajem wychodzącej w nim literatury). Właśnie w AST wychodzą cieszące się dużym zainteresowaniem czytelników serie:
     - "Koordinaty cziudies" /"Współrzędne cudów"/ - tradycyjne już przekłady "hard SF", klasyka i nowości;
     - "Wiek Drakona" i "Chroniki Wieka Drakona"/"Wiek Smoka" i "Kroniki Wieku Smoka"/ - również przekłady, ale fantasy, z reguły - seriale - właśnie w tej serii zameldował się Wiedźmin A. Sapkowskiego;
     - "Propast’ stracha" /"Przepaść strachu"/ - horror w przekładach, np. pełne wydanie dzieł S. Kinga;
     - "Zwiozdnyj labirint" /"Gwiezdny labirynt"/ - rosyjska fantastyka różnych kierunków;
     - "Miry bratjew Strugackich" /"Światy braci Strugackich"/ - nowe wydania utworów, włącznie z unikatową "Encyklopedią" dotyczącą twórczości klasyków i zbiory tekstów napisanych przez kontynuatorów-uczniów: "Czas uczniów 1", "Czas uczniów 2" /1 tom przygotowuje do wydania Rebis - przyp. ED/
     Inne serie:
     - "Zołotaja biblioteka fantastiki" / - powtórne wydania bestsellerowych pozycji, rozpoczęta serialem Luis Bujold o Barrajarze;
     - "Siekrietnyje matieriały" /"Tajne materiały"/ - nowelizacja znanego serialu /zapewne "Z archiwum X" - ED/;
     - "Zakliatyje Miry" /"Zaklęte Światy"/ - nawet się nie podejmę określenia tematu tej serii;
     - "Bibliotieka prikluczenij i fantastiki" /"Biblioteka przygód i fantastyki"/ - nowa seria, w której wyszła tetralogia Dana Simmonsa o Hyperionie.
     Wydawnictwo AST jest bardzo elastyczne, chętnie wchodzi w kooperacje z innymi wydawnictwami. Tradycyjnie sporo drukuje wspólnych pozycji z piotrogrodzkim wydawnictwem "Terra Fantastica", które specjalizuje się w fantastyce, ale praktycznie samo nie publikuje.
     Chyba na drugim miejscu postawiłbym wydawnictwo "EKSMO-Press". Podstawowe jego kierunki działania:
     - "Absolutnoje orużije" /"Broń doskonała"/ - rosyjska fantastyka, bliższa hard SF;
     - "Absolutnaja magija" - rosyjska fantasy;
     - "Stalnaja Krysa" /"Stalowy Szczur"/ -  przekłady, również Harrisona, od którego zapożyczono nazwę serii;
     - "Znak Jedinoroga" - przekłady fantasy;
     - "Chołodnyj ogon’" /"Zimny ogień"/ - D.Koontz, R. Limon i inni straszący;
     - "Klassika prikluczenij i naucznoj fantastiki" /"Klasyka przygód i SF"/, "SF-kłassika" /"Klasycy SF"/, "Naszy zwiozdy" /"Nasze gwiazdy"/ - kolejne wydania rosyjskiej i zagranicznej fantastyki;
     - w kooperacji z wydawnictwem "Tiekst" - powtórzono w nowej szacie graficznej zbiory utworów braci Strugackich i Stanisława Lema.

     Wydawnictwo "Armada" ( w 1999 roku rozpadło się na trzy wydawnictwa), które w ten czy inny sposób kontynuują podstawowe serie: "Armada", "Armada-Priess" i "Alfa-kniga"). w podstawowych seriach drukowane są książki zarówno rosyjskich autorów, jak i przekłady:
     - "Fantasticzeskij bojewik" i "Kłassika fantasticzeskowo bojewika"/"Western fantastyczny" i "Klasycy fantastycznego westernu"/ - ponad setka książek rodzimych i zagranicznych autorów specjalizujących się w dynamicznych fabułach;
     - "Zamok Cziudies" /"Pałac Cudów"/ i "Czarodiei" - seria książek dla dzieci; do tych serii dołączone są książki Kira Bułyczowa "Przygody Alicji" albo "Alicja i jej przyjaciele w labiryntach historii";
     - "Bibliotieka jumoristiczeskoj fantastiki" /"Biblioteka fantastyki humorystycznej"/;
     - "Bojewyje roboty" - nie przeczytałem żadnej książki z tej serii.
     Wydawnictwo "Armada" usiłowało wydawać w jednolitej szacie serie:"Fantasy. Gieroiczeskaja fentezi" /"Fantasy. Heroic fantasy"/, "Fantasy. Jumoristiczeskaja fentezi", "Science Fiction. Fantasticzeskij dietiektiw" /"Science Ficiton. Sensacja i kryminał fantastyczny"/, "Science Fiction. Prikluczenczeskaja fanstastika" /Science Fiction. Fantastyka przygodowa"/, ale ten pomysł upadł...
     Wydawnictwo "Centropoligraf":
     - "Kłassiiczeskaja bibliotieka prikluczenij i naucznoj fantastiki" /"Klasyczna biblioteka przygód i fantastyki naukowej"/ - przede wszystkim książki radzieckich klasyków fantastyki, nawet takich, których wydawałoby się, nikt nie kupi, jak Aleksandra Kazancewa i Jurija Tupicyna. Ale nie - rozeszły się. Nie wiadomo - odegrało rolę bibliofilskie wydanie czy jak? Do tego książki Aleksandra i Siergieja Abramowa, Kira Bułyczowa, Wysilija Gołowaczowa, Jurija Nikitina, Siergieja Sniegowa;
     - "Kłassiczeskaja bibiotieka skazocznych prikluczenij" /"Klasyczna biblioteka bajecznych przygód"/ - książki Aleksandra Wołkowa, Ewgienija Wiełtistowa, Władisława Krapiwina;
     - "Kriestonoscy kosmosa" /"Krzyżowcy kosmosu"/ - tłumaczenia SF o tematyce kosmicznej;
     - "Zagadocznaja Rus’" /"Tajemnicza Ruś"/ - pseudohistoryczna pseudofantasy;
     - "Fantastika. Fentezi" -  nowa seria, młodzi rodzimi autorzy;
     - rozpoczęte wydawanie 27 tomowego wydania dzieł Władisława Krapiwina.

     Wydawnictwo "Azbuka":
     - "Azbuka-fantasy" - fantasy rodzimych autorów;
     - "Kamiennyj wiek" - fantasy o ludziach pierwotnych;
     - serie - "Zapowiednyj mir" /"Rezerwat"/, "Wojna mirow" /"Wojna światów"/ - rodzima i zagraniczna fantasy dość przypadkowo montowana w serię, czasem kolejne wydania.
     Kilka książek opublikowano w serii "Azbuka-kłassika" (J. Burt, J.L.Borges, M.Bułhakow, K.Vonnegut, E.T.A.Hofman, Eurypides, J.Cortazar, M.Pawicz, O.Wilde, W.Chlebnikow, G. Chesterton).
     Można także wspomnieć o poszczególnych pozycjach wydawnictwa "WAGRIUS", które publikuje książki rodzimych autorów, przypisanych do nurtu postmodernistycznego, jak na przykład Wiktor Pielewin, i o kilku seriach wydawnictwa "Siewiero-Zapad", gdzie ukazują się serie "Conan", "Czerwona Sonia", "Blade", których wyróżnikiem jest fakt, że obok przekładów, drukowane są w nich książki rodzimych autorów, z reguły pod obcobrzmiącymi pseudonimami.