strona główna     -     bieżący numer     -     archiwum fahrenheita     -     stopka redakcyjna     -     napisz do nas
 
Adam Cebula
strona 30

Krótka historia czasu
spisana w 8 dniach tygodnia.

 

 

Spis treści

 

 

1 Dzień pierwszy..................................4

1.1 Normalizacja....................................4

2 Dzień drugi.....................................4

2.1 Bierutogród.....................................4

3 Dzień trzeci....................................4

3.1 Zejście do podziemia............................4

4 Dzień Czwarty...................................5

4.1 Niezbędne wspomnienia...........................5

5 Dzień Piąty.....................................6

5.1 Rano............................................6

5.2 Około południa..................................7

5.3 Po południu.....................................8

6 Dzień szósty....................................8

6.1 Kawiarnia być może Rzak. Albo Krzak.............8

6.2 Kawiarnia Rzak.................................13

7 Dzień siódmy...................................15

7.1 Ekran telewizora...............................15

7.2 Kawiarnia Rzak. Ale jakby nie Rzak.............16

8 Dzień ósmy.....................................16

8.1 Maszyna Drukarska..............................16

 

 

 

Jak oznajmiono nam w Publikatorach, dwie panie zatrzęsły polską kulturą. Trudno. A właściwie dobrze. A czemu nie dobrze? W każdym razie fakt trzeba uznać i nie można nie zauważać. Tak więc od tej pory nic nie może być tak samo. Jak długo tak samo, to się człowiekowi nudzi. Zwłaszcza pisać trzeba zupełnie inaczej. A szczerze mówiąc, ja kocham tak pisać.

 

 

Tekst niniejszy nie posiada ani zamka, ani klucza, ani dna, ani wykładni. Choć pewnie da się ich doszukać, wszelkie podobieństwa do rzeczywistości są jedynie przypadkowym tworem mózgu. Mają takie znaczenie, jak kształty gwiazdozbiorów na pięknym sierpniowym niebie (lub każdym innym, byle czystym). Są nie tylko przypadkowe, ale nawet złudne. Układy świetliste, gazowe kule, które naszym oczom ukazują się jako bliskie sobie i celowe w swym położeniu, wyglądają tak tylko z naszej maleńkiej Ziemi. W rzeczywistości nieraz dzielą je odległości wielokrotnie, często tysiące razy większe, niż wynosi dystans jednej z nich do obserwatora. Podobnie i tu, rzeczy zdają się układać w jeden logiczny ciąg, w historię wypadków nawzajem powiązanych ze sobą na skutek specyficznego umieszczenia obserwatora. Ktoś inny opowiedziałby całkiem coś innego. Jedyną regułą jest przelotne spojrzenie. Czyli chodzi o to, żeby sobie popisać, wygadać, wylamentować, niekoniecznie wyrazić. Lepiej się nie wyrażać. Można mieć z władzą kłopoty.

 

Gdyby jeszcze kto nie rozumiał, chciałem na drzewo spuścić od razu potencjalnych polemistów, żądających odszkodowań i innych, którzy niewątpliwie poczuli się dotknięci, albo co innego, znaczy w mordę mi dać chcących. Nie przyjmuję żadnych reklamacji na czas stracony apetyt, zepsuty gust młodzieży, naruszenie dobrej obyczajności, tej takiej sobie, a nawet złej. Czytasz?! Sam żeś sobie winien, powiem więcej, ja ostrzegam! Możliwe są słowa powszechnie uznawane za obraźliwe, choć dołożyłem wszelkich starań, możliwa jest utrata ważnych danych, ważnej korespondencji, ważnych znajomych, nawet najbliższych krewnych, reputacji, zdrowia, dochodów. Możliwe są przerwy w produkcji, niedotrzymanie umów, bankructwo ubezpieczyciela, polityczne zmiany, upadek aparatu latającego, całkowita nieprzydatność do konkretnego celu pomimo dołożenia wysiłków i to wszelkich, złośliwa działalność osób trzecich w celu wyrządzenie szkody lub krzywdy. Utrata mienia na terenie krajów nie objętych umową.

 

A poza tym, wyprę się wszelkiej premedytacji i zasłonię licencją poeticą, bo podobno pomaga, a jak i to nie, będę rżnął głupa, co na pewno pomaga. Przy czym nie omieszkam się posunąć do głośnego odśpiewywania "godzinek" Wysokiemu Sądowi.

 

 

 

Zamiast inwokacji - historyczna prowokacja.

 

Podanie-zwrócenie

NagłówkoDatoPoprawka.

Poprawne przyjęcie i...

Prawy Cenzor

lewy Cenzor

?

?

...

Ciach jęzor!

 

 

Hi!

 

hi!

hi! hi!

nawet nie żal -

proteza...

 

 

Prolog

 

Jeszcze deszcze niespokojne, sad potargany, ale już jadą wozy kolorowe z osadnikami. Kształtuje się obraz naszej Sceny. Przynosimy dekoracje, szabrujemy demokracje, wymyślamy i małpujemy didaskalia. Dymią leje po bombach, krążą sępy, generalnie koniec epopei i nowy obraz Świata, przynajmniej w ludzkich oczach. Robale i krewetki zasadniczej różnicy nie widzą, choć jak twierdziła moja babka, wróble co rano ćwierkają heil hitler!

 

Dzień pierwszy

 

Normalizacja

 

Wtedy była Normalizacja, czy jakoś tak. Wróble zaczynają się odzywać normalnie: świr.

 

Dzień drugi

 

Bierutogród

 

Toczono ciężką walkę o polskość. Ze stratami i utrwalaczami. Taka fotograficzna historia. Strach wspominać.

 

Dzień trzeci

 

Zejście do podziemia

 

Polska Kostucha w Przedborowie ukrywała się najmniej od wczesnego Gomułki. Ze wszystkich wydarzeń, przemian, zamian, odmian i wymian, jakie się podówczas wydarzyły, kto wie, czy nie było to najważniejsze. Jechała sobie drogą, jak to Kostucha na rowerze (zdarzenie zostało udokumentowane nawet stosownymi plakatami), w niebieskim waciaku i podartych gumofilcach, przykryta po-ruską uszanką, a tu z przeproszeniem krowa M., co się jej już zmarło (M., a nie krowie, krowę zeżarto), i placek po krowie, i jeszcze na dodatek blacharnia marki Warszawa z wielkim napisem MO. No to Kostucha jak najechała na placek, to rym! Prosto pod blacharnię. Zhaltowali, bo skoro rym to pewnie pod wpływem, a tu nie tylko, że nie pod wpływem, ale jeszcze kosę sobie wiezie, stwarzając zagrożenie z pełną świadomością, brak uregulowanego stosunku do przepisów meldunkowych i żadne tam tłumaczenia, że osoba symboliczna. Pani symboliczna wyrobi dowód osobisty do dni siedmiu, bo inaczej w tryby administracyjne. Wentylki wykręcili za brak dzwonka i karty rowerowej, kosę kazali zdemontować i zabezpieczyć. Do dalszego postępowania.

 

I od tej pory musiała się Polska Śmierć ukrywać. Dobrze było, ponad dwadzieścia lat. Nocką się przemykała. Na wiosce ludziska i owszem, boją się, gdy kostucha do nich przychodzi, ale gdy spytasz: do mnie?!

A ona :

- Nie, do Zbysia Kopytka, czas męki mu skrócić, przygięty do ziemi, żonka go bija... I człowiek sobie nawet pomyśli: ot i dobrze, że jest taka miłosierna Polska Kostucha, bo już, prawdę powiedziawszy, czas na chłopa, a stypa zawsze solidna. Szkoda nie przyjść, pogardzić nie wypada, grzech odmówić, za zmarłego wypić. W sumie, gdy nie do mnie, sympatyczna ta Śmiertunia.

 

Dzień Czwarty

 

Niezbędne wspomnienia

 

Na skutek korumpujących kontaktów ze zgniłym wówczas Zachodem nastąpił rozwój zorganizowanych grup literackich. Ich działalność była przedmiotem stałego zainteresowania służb specjalnych. W ogóle w owych czasach państwo bardzo interesowało się stanem poglądów obywateli, starało się na przykład podsuwać im stosowne lektury, a niestosowne odsuwać. W sprzyjających warunkach nastąpił rozkwit niepokoju moralnego, ze szczególnym podkreśleniem ujęcia hamletycznego.

 

Objawił się tym, że można w zasadzie jednak było albo być, albo nie być, bo mieć nie było co. Nawet gdy się bardzo chciało mieć, to jedyną rzeczą wyjątkową były książki, ewentualnie poglądy, w każdym razie farmazony. Mieć dostępowali nieliczni, tak bardzo, że nie ma co o nich wspominać, zwłaszcza że wspominanie o nich nie należy zwłaszcza dziś do dobrego tonu.

 

Tak, więc w pewnym sensie było bardzo bukinistycznie: pchano się do szkół, do bibliotek, książki się ukrywały przed czytelnikami tak skutecznie, że na niektóre trzeba było polować, czasami z nagonką.

 

Na skutek niekoniecznie istotnych albo bardzo istotnych wypadków z nazwami miesięcy wiele osób doszło do wniosku, że od gospodarki łowieckiej trzeba przejść do rolnictwa: a to w celu brania sprawy w swoje ręce. Okazało się, że książki należy hodować przez drukowanie, a wtedy są.

 

Miejsca drukowania bywały niedogodne, ale nie szkodzi. Technika się rozwinęła, wystarczał tusz do stempli i nieco mydła. Można także zwinąć beczkę farby drukarskiej, ważnej niczym beczka kiszonej kapusty. A czemu nie. Drukowanie staje się w tych czasach najważniejsze, po nim idzie zaraz w hierarchii czytanie na przykład Cz. Miłosza. Nie czytałeś Poppera, nie było o czym pogadać, no to jakby cię nie było. By być, Popper był niezbędny. Umysł Zniewolony, wszyscy się zgadzali, więc wyzwalano. Czuło się Tętno Historii, wszyscy czekali na wielkie przemiany. Narastał Niepokój Moralny. Palono Nawozem Historii, bo węgiel na przydział. Wydobywano z popiołu Świetliste Diamenty (na dnie), po czym wymieniano na Rubiny, bo innych kolorowych telewizorów nie uświadczyłeś. Fortepian na bruk, gwoli wyjaśnienia, wystawiono znacznie później. Należy docenić wkład Urzędu Cenzorskiego. Przede wszystkim starannie czytali i doszukiwali się nie tylko treści, ale i drugiego dna. Jak skreślili, znaczy trza drukować, bo skreślone podlega patriotycznemu obowiązkowi przeczytania. Wówczas jeszcze patriotyczny obowiązek odbywało się dwa lata.

 

Co najistotniejsze, dominował nastrój zbliżającej się Wielkiej Przemiany, nastrój właściwy bohaterom wielkich epopei, świadomych tego, że Stary świat odchodzi, że przychodzi coś Całkiem Innego, po czym każdy sobie bardzo wiele obiecywał, w szczególności, że dopiero sobie poczyta, czego do tej pory nie poczytał. Jeśli nawet nie było ruchu, było pełne napięcia oczekiwanie na nowe książki.

 

Wyobraź sobie czas ludzi twardych, czas szańców, przeświadczenia, że każde życie jest kamieniem rzucanym na nie. Co prawda głównie chodziło o to, żeby nie dać się wypchnąć z kolejki po papier do dupy, ale w sumie żeśmy tę komunę obalili.

 

Dzień Piąty

 

Rano

 

Tu właściwie naprawdę zaczyna się nasza historia, albowiem to, co było przedtem, zasadniczo jest Okresem Minionym. Diabli wiedzą, którędy przychodzi wolność. Z początku ludzie się cieszą, bo jak wolność, to wolno. Niestety wszystkim. W tym jest problem.

Także zachodzą bardzo istotne zmiany w literaturze, na przykład nasze piwo jest znacznie lepsze od Słowackiego. Książki pojawiają się wszędzie. Spadają wolno z nieba, pojawiają się nagle pomiędzy kapustą kiszoną i ogórkami, a nawet w księgarniach. Ludzie początkowo zbierają je naręczami, biegają, łapiąc je na wietrze. Potem okazuje się, że mają już dużo, próbują je sobie nawzajem darowywać, co początkowo jest w dobrym tonie, szybko jednak obsuwa się do złego. Zaczynają krążyć niepokojące wieści, że znaczna część książek ma za zadanie niszczenie Budżetu Domowego, przez co początkowa chęć do książek zmienia się w wyraźną niechęć. Pozostawione sobie samym książki zaczynają z wolne dziczeć, napadają czasami zza rogu, pojawiają się niepotwierdzone informacje o pogryzieniu lub poturbowaniu przez książki.

 

Około południa

 

Trudno powiedzieć, czy to akurat dobra data, ale wszak pod jaką inną może się pojawić w pełnej krasie nasz Polska Kostucha ze swą kosą? Przychodzi Koścista do człowieka, bo chłop ledwie dycha, trza swoje kosą zrobić, a tu trzech facetów w białych kitlach, czwarty w garniturze kłębią się nad nim i:

- Raz dwa trzy. Wdech!

- Raz dwa trzy. Wdech!

Patrzy Kostucha, latają wkoło niego jak głupie, diabli wiedzą, po co, zawał przecie solidny, widać, że nic z tego, ale...

- Raz dwa trzy...

- A, pani do kogo? - pyta ten w garniturze.

- Ja do tego, o... Śmierć jestem, zwyczajnie zabrać przychodzę.

- A co on, pani pracownikiem jest?

- Nie...

- No to jakim prawem tak sobie zabrać? Co? Za długi może? A komornik gdzie? Hę? A gdzie prawa własności copyright, moja pani? Co? On u mnie pracuje, no i właśnie nie pracuje... Panowie, spróbujemy go z sieci odpalić - odwraca się ostentacyjnie tyłem do Śmierci. Kostucha patrzy z lekka zdumiona, jak gościowi pod tabliczkę zaciskową siłę podpinają na zapałki, cholera wie, czy w rst czy str, czy wreszcie uvw. Nieistotna zasadniczo kolejność faz, czy pójdzie do przodu, czy do tyłu, byle zaskoczył. No, ale zamiast zaskoczyć, gdy robią klanc heblem i aż żarówki przygasają, słychać znajome buczenie telepiącego do się bezsilnie w takt 50 Hz wirnika. Jeszcze raz i znowu klanc heblem, i znowu buczy. To jeszcze raz i uzwojenia szlag trafia. No tak, zamiast fazy zero podłączyli. Dymek się unosi, omomierzem sprawdzają, radzą się między sobą...

- Dobra, panowie - mówi ten w garniturze do tych w fartuchach - znaczy złomujemy.

- Cholera - dziwi się Kostucha - sami to załatwili, beze mnie?!

Zabiera zbulwersowana swą wytartą walizę, w której i różaniec, i święte obrazy, gromnica, wszystko, co jeszcze niedawno zdawało się potrzebne. Jaka śmierć, zanik funkcji życiowych. Jaki pogrzeb? Utylizacja!

 

A w ogóle nie zawał, tylko klient rachunku nie zapłacił i mu elektrownia zasilanie rozrusznika odcięła.

 

Po południu

 

Idzie sobie spokojny człowiek, a tu zza węgła zbój hultaj bukinista wyskakuje:

- Kup pan książkę - i wymachuje Dziełem Wielkim Że Aż Strach.

- Aaaaa! - wrzeszczy Spokojny Człowiek. I ucieka. Zbój z Dziełem Wielkim Że Aż Strach goni go. Nad wszystkim wielki plakat, jasno oświetlony, zwany Bilboardem: "Czytałeś? Nie jedź!"

 

 

Dzień szósty

 

Kawiarnia być może Rzak. Albo Krzak

 

Dwóch literatów, na wszelki wypadek w miejscu przylepionych Kropelką do krzeseł.

Siedzą, coś piją. Albo już tylko wydaje się im, że piją. Może nie piją, tylko międlą w grubych łapskach naczynia. Jęczą cicho do siebie:

- Książki... wszędzie książki... Wszystkie książki... a w książkach słowa. Wszystkie słowa... Na tak, na nie, za i przeciw, słowa ładne, słowa brzydkie, pochwalne i powszechnie uznane za obraźliwe. Słowa, słowa... Ło Jezu!

Za ostatnim wezwaniem daremnym imienia podnoszą głowy, oglądają się nieco niepewnie. Niepokój wewnętrzny najwyraźniej przerodził się w niekontrolowany sposób w werbalną emanację. Patrzą uważnie jeden na drugiego, patrzą, aż wzrok ich ponownie gaśnie i pogrąża się w wyżej zarysowanym strumieniu podświadomego obrzydzenia do otaczającej ich intelektualnej zgnilizny, rodzącej się ze zdecydowanego nadmiaru nie skonsumowanych dóbr. Pogrążają się, pogrążają, być może na skutek osiągnięcia dna, nagle jakby się odbijali, w ich oczach cierpieniem odbijają się jakieś twórcze procesy. Zda się, że jednak poszukują instynktownie jakiegoś wyjścia.

Literat pierwszy do drugiego

- A może byśmy co tak napisali?

Literat drugi do pierwszego: nie mówić, tylko patrzeć bardzo wymownie.

Literat pierwszy do drugiego wyraźnie skruszony.

- Ee, tak tylko gadam...

Międlą dalej naczynia. Podchodzi chłopczyna z gazetami i proponuje:

- To może Wyborczą? Z płytą!

Obaj patrzą wymownie, że chłopczyna spuszcza oczy i mówi

- Przepraszam...

Chłopczyna z gazetami odchodzi samotnie w mroźną rzeczywistość zbyt wielkiego rynku. Literaci nie zwracają uwagi na to bardzo symboliczne i wystudiowane odejście, ponuro międlą wyraźnie już zmięte szklanki. Chochoł dokonuje kolejnej nieudanej próby samospalenia w Fontannie Stojącej Tymczasowo Na Wadze. Interweniuje miejska straż. Przy głośnych protestach Anarchistów. Ktoś radzi Chochołowi, żeby się zwyczajnie utopił w Odrze, jako Marzanna. Literaci nawet wzroku nie podnoszą znad blatu stolika. Wszystkie Działania symboliczne znają na pamięć. Pewną nadzieję budzi pijak, który się zwyczajnie odlewa do Fontanny. Niestety, gdy już zaczyna być ciekawie, ten po prostu podciąga spodnie i odchodzi. Ciągną się długie minuty, nieważne ile ich jest, bowiem każda ma zdolność do niemal dowolnego wydłużania się, zatrzymywania, powtarzania, do bólu, którego nie sposób wytrzymać, mija minuta trzecia, niespodziewanie wraca pierwsza, gdy mija zaskoczenie pojawia się zerowa, co wywołuje chwilową konsternację, lecz obaj zgodnie stwierdzają, że matematyka nie była ich mocną stroną, a matematyczne sztuczki są zabawką godną ubogiego plebsu. Nie będą rozstrzygać, czy minuta zerowa ma sens, czy też jest zrobionym im przez czas głupim kawałem. Ostatecznie wdawanie się w dzisiejszych czasach w dysputy, czy trzynastozgłoskowiec nie powinien się zwać dwunasto, może i może, lecz do trzech starczy zliczyć, bo matematyczną robotę już inni za nich odwalili, zaś wszelkie cztero, pięcio, czy siedmioksięgi wydają się bardzo podejrzanymi konstrukcjami. Do trzech: wstęp rozwinięcie i zakończenie. Kwita. Tymczasem wraca, raz nie wiadomo który, owa zerowa minuta. Jak się dobrze wsłuchać, na ratuszowej wieży bije szósta, cały czas szósta, znowu szósta, choć poprzednio i jeszcze przedtem także biła szósta. Coś się w świecie popsuło.

 

Zegary stanęły, a nawet zwiędły, poskręcały się, sflaczałe, bo nawozy drogie, saletrzakiem, czy azotem nie ma za co podsypać. Cukier nie płaci, pszenica takoż, Unia za pasem, któren był czerwony i za którym broń. Dzwony w Kołomyi hucuł na budowie u Pierogów, zapieprza za 20 pln dziennie. No i nie dzwonią dzwony w Kołomyi, bo nie ma ani komu dzwonić, ani po co, a daleko, że pewnie gdyby dzwonili, to by nie słyszeli. Kaczki afrykanki. Latają. Krowy żują. Ostatnie krowy. Organy elektryczne, kalikować nie potrzeba, nawet dzwony elektryczne, nagrane, nieprawdziwe. Szynka z żelatyną. Kultura wyczerpania. Zasada Rudolfa Clausiusa (1822-1888). Entropia. Demona Maxwella szarpie straszliwa febra i już niczego nie może zdziałać, postmodernizm, postindustrializm. Koniec Historii okazuje się bardzo przykry. Spieprzyła się z mostka koło Micherdy, szczerze mówiąc nawet nie zalana, ale jakby na kacu, z braku rozpędu, z nadmiaru wewnętrznego spokoju, nie ruszyła kierownicą, gdy absolutnie się należało skręcać. Na skutek zbytniego zaufania do wieloletnich doświadczeń, pojechała prosto, gdy trzeba było w lewo lub w prawo, zależy, kto patrzy. Teraz szprychy sterczą połamane, biało-czerwona flaga obsmarkana, mechatka kupiona u szwejów podarta, duży palec lewej nogi wystaje przez dziurę w gumowcu. Ogólny bezsens, termodynamiczny. Węgiel ląduje na hałdach, nie ma spalania, nie ma popiołu, nie ma diamentów. Na to wszystko wyłania się z Punktu Archimedesa Winnetou i mówi:

- Sorry.

Łamie symbolicznie strzałkę czasu, wstępuje na swego gingera i majestatycznie, że skrzyżowanymi na piersi ramionami przekracza horyzont czasu Czarnej Dziury. Morza przestają falować. Ptaki zamierają w locie, zatrzymują się taśmy filmowe, mieląc groteskowo te samy sceny w koło. Mieszają się dni i czasy, tam widać jakieś cienie ZOMO, ówdzie plączący się po rynku patrol ruskiej Czerwonej Armii, smrodek zgniłej kapusty, którą ktoś wysypał około roku 1922 miesza się z równie duszącym zapachem perfumerii empola. W zaułkach melancholijnie napieprzeją się skinole z bojówkami NSDAP. Ktoś usiłuje ich rozpędzać, trudno powiedzieć, żandarmeria, policja, milicja, czy jeszcze jakieś inne organizacje obywatelskie. Jednak działania są raczej bezskuteczne, cienie środków bezpośredniego przymusu przenikają cienie niedoszłych aresztantów, gdy czasami uda się wreszcie kogoś ucapić, czas bezładnie przeskakuje to w przód, to w tył i albo ucapiony, albo ucapiający staje zdezorientowany w nowym miejscu, najwyraźniej ustalając dopiero kim jest i o co tu chodzi. Skoki czasu stają się coraz krótsze, pojawiają się coraz to dziwniejsze postaci, coraz to bardziej zdziwione i bardziej zdezorientowane. W końcu symbolicznie złamana strzałka czasu flaczeje i zwija się w sobie. Na co żeńska wycieczka z pierwszych klas liceum sióstr U mówi z wyraźnie bolesnym rozczarowaniem:

- Oooo....

Literaci nasłuchują kroków Godota.

Wtem ich zdumione uszy wyławiają dobiegającą najwyraźniej gdzieś z czeluści Placu Solnego jędrną wesołą melodię. Po chwili wyłapują wyraźnie raźnie sprośne słowa dziecinnej pioseneczki. Jeszcze chwila, a wyłania się czerwona sukieneczka, odstające rude warkoczyki, tornister grzechocze radośnie, bowiem dziewczynka z Rękopisami na płytach chodnikowych ćwiczy Grę w Klasy. Wesoły nastrój burzy na niewielką chwilkę chlupot, gdy złośliwie i niespodziewanie na drodze Wesołej Istotki staje fontanna. Przez chwilę słychać zwykłe w takich razach szkolne przekleństwa, w których wszelako złość szybko przeradza się w zadumę nad poprawną pisownią, wszak z rosyjska wymawia się przez gie, więc konsekwentnie powinno stać tu tylnojęzykowe i kresowo-lwowskie głębokie ha. Dziewczynka, wykonując odnośne ćwiczenia wymowy, wylewa wodę z tornistra, wykręca warkoczyki. Następnie, uznając, że zrobiła, co mogła, lecz niestety ciągle pryskając wodą, skacze dalej po płytach chodnikowych. Roztaczając kręgi zaraźliwej witalności niespodziewanie staje w drzwiach kawiarni Rzak. Literaci oczekujący raczej Godota spoglądają na nią nieprzyjaźnie.

- Cze smutasy - woła do nich od wejścia.

- Mówi się: Dzień Dobry - poucza nie wiedzieć który. Ale na pewno tylko jeden.

- Co za zeszłoroczny tekściarz - zastanawia się dziewczynka teatralnym szeptem, wyraźnie dobrze wyszkolonym. Dodaje na głos

- Mówi się, ale od tego zasklepia się ego i miesza z id. Miażdżyca i trywialne poglądy - po czym demonstruje, wykrzywiając się i najwyraźniej przedrzeźniając miny literatów skutki wymienionych schorzeń.

- Te, mała, skądżeś taka do przodu - Mówi Drugi. Mierzą się nieprzyjaźnie spojrzeniami. Zda się milimetry dzielą od użycia niebezpiecznych cytatów. Tymczasem cichcem, dołem podążają kręgi witalności i po skarpetkach wpełzają na literatów. Podstępnie opanowani spoglądają na siebie niepewnie. Raz, drugi, przekrzywiając głowę. Jakby się pytając, jak w tych okolicznościach cokolwiek, nie określając, co.

- To co, mogę się dosiąść? - pyta Dziewczynka z Rękopisami, oceniając, że zasadniczo już nie jest ura-bura. Literat jeden do drugiego robi minę, bo dalej nie wiedzą, jak w tych okolicznościach cokolwiek zmienia się w konkret, zezwolić, albo nie.

- A kopsniesz tekst?

- Jaki tekst?

- Krótki, długi, wszystko jedno, jakiś, Jezus Maria, nowy, głupi, mądry, wszystko jedno byle nie taki sam, jak wszystko coś q...- łapie się za gębę - no.

- Qu - od siebie kończy dziewczynka.

- Albo w du jeża - zrób pawia - woła pierwszy nie mniej rozpaczliwie, bo już drugi niemal się rozpłakał.

- Mówi się, rzucić faksa - poprawia dziewczynka.

- Co?

- To samo, co zahaftować, albo haftnąć - patrzą wreszcie z należnym szacunkiem na nią.

 

- Mocne piwo dla tej pani.

Dziewczynka wykonuje, pawie wycinając kurpiowsko z kolorowych serwetek, pawie czyste same w sobie i same dla siebie. Ptaszyska zaczynają biegać po stołach, pod stołami, dziobać po łydkach, wydzierać się po pawiemu:

- Łriyiy! - aż krew zastyga. Następnie, gdy pawi jest już dosyć, zaczyna produkować pająki, pajączki, pajączyska. Niektóre, szczególnie wielkie i agresywne, dostają filmowe angaże. Inne, z braku lepszego zajęcia, snują babie lato, które płynnie wolno. Po pajączkach czas na białe myszki wykonywane z  kawałków waty: tradycyjne ozdoby choinkowe.

 

Myszki także radośnie się rozbiegają, popiskując i kopulując po kątach, z czego populacja zaczyna rosnąć w postępie geometrycznym. Mając średnio sześć żywych i odchowanych myszek w miocie: średnio trzy samiczki w trzydziestym pokoleniu możemy się spodziewać około 4.12e+14 myszek, biorąc pod uwagę także samczyków, co daje nam 4 miliardy ton mysz, przyjmując, że sztuka waży 10 gramów, czyli deko. Literatom niestety od obliczeń robi się migrena, którą mogą uleczyć tylko w jeden sposób:

- Ćpuna, degerengoladę, denacjonalizację, denaturację i inne takie rzeczy, potrafisz?

- Może - odpowiedziała i radośnie, i zalotnie, jak na małą dziewczynkę przystało. - Ale ny jest niekompletne, nie ma nnic nurćpli, nogaćnic, niecnic i innych takich!

- A dlaczego?! - zapytali chórem wystraszeni literaci.

- A to se panowie zrobią korepetycje ze współczesnych pisarzy...

- Hyy - odpowiedzieli przygniecieni intelektualną siłą wypowiedzi.

- Nurćpli nie? - zapytał drugi dla pewności.

- Nie! - odparła stanowczo.

- To może... to co jest. Tylko razem, połączone w jedno zamysłem.

- Ale zaczynając od ćpuna i nie pomijając pawi, ani myszek, ani tego ło, łowickiego paskudztwa ze słomy - dodał drugi.

- I żeby było takie z życia

- Społecznie zaangażowane

- Raczej pesymistyczne, jak optymistyczne

- Z zastosowaniem strumienia

- I Kartoteki

- Takie rozpie...

- Do tego no... polityka nie podobne

- Nowoczesne w formie

- Znaczy Opowieść Pijacka Prosta? - domyśla się Dziewczynka.

- Prosta? - dwaj literaci wyrażają swe rozczarowanie.

- Skomplikowane, niejednoznaczna w wymowie dwu trzy denna... en wykładna!

- Ośle uszy na rowerze! Właśnie, jak pijacka to prosta. Mamy na składzie dobre wzorce, zaczynając od samego Jędrzeja Kitowicza wielebnego, Biskupa Czwartkowego, Witkacego...

- Why?! - zdumieli się Literaci.

- A o furze dostępnych obcych nam geograficznie, lecz miłych politycznie już nawet nie wspomnę, choć oczywiście dla kurtuazji pochowanych w szufladach, z innymi nalepkami. Aby żądna sensacji młódź nie szperała dla taniej sensacji.

- Młódź?- patrzą na siebie z rozczarowaniem. - No to my nie młódź...

- Spoko zboko, już tam ja wiem, czego wam potrzeba - Dziewczynka przystępuje do konstrukcji Pijackiej Opowieści Prostej, za pomocą wkrętów samogwintujących płyt kartonowo-gipsowych, wykonując małe niezbędne utwory nowoczesną wiertarką udarową.

Bynajmniej nie okazuje się to proste, to coś, co wychodzi zawiera i podteksty, i dna, wszelako da się odczytać i jako Opowieść Pijacka Prosta.

 

Okazuje się nowoczesna i wieloznaczna. Albowiem trudno w pijanym widzie odróżnić zwyczajny płot od symbolicznego Muru Berlińskiego. Ponadto niełatwo stwierdzić, czy kto w mordę dał, czy to samopoznanie. Wszystko się miesza, rzeczy zwyczajne wymagają długich badań rzeczy proste, wielokrotnych prób: ciężko trafić palcem do nosa.

 

Literaci łapią konstrukcję, wpadają, chlupoczą we wnętrzu, upajają się. Ptaki ruszają w zatrzymanym locie. Morza na nowo marszczą swą powierzchnię ożywczym falowaniem. Zwiotczałe zegary zaczynają nabierać kolorów na cyferblatach, znika w przeszłości zapach zgniłej kapusty. Z wnętrza Opowieści Pijackiej Prostej zaczynają dobiegać coraz to radośniejsze i sprośniejsze rechoty Literatów. Zegar na wieży ratusza zaczyna wybijać wreszcie godzinę siódmą. Na koniec sama strzałka czasu nabiera wigoru i rozprostowuje się tryumfalnie, co wywołuje pełen zgorszenia i radości pisk wycieczki z żeńskich klas pierwszych liceum sióstr U.

 

Kawiarnia Rzak

 

Przy barze siedzą dwaj wydawcy w cylindrach. Zwisają im złote łańcuszki od złotych zegarków, tu i ówdzie inne znamiona powodzenia materialnego. Z nimi bulgocze Aparatura. Dziennikarz zadaje pytania.

- Czy to prawda, że sukces zawdzięczają panowie opiece redakcyjnej nad każdym etapem powstawiania dzieła?

Wydawca pierwszy:

- Niewątpliwie także temu, jednak jako pierwsi potraktowaliśmy kompleksowo problem dystrybucji, a także popytu i tworzenia popytu. Przeprowadziliśmy kompleksowe badania nad rolą poszczególnych elementów jak kolor okładki, jadalność papieru i jakość gipsu, z jakiego został wykonany. Zdecydowanie nasz sukces zawdzięczamy kompleksowemu potraktowaniu, w szczególności formy, oraz metodom jej oczyszczania.

Wydawca drugi:

- Nie zdradzimy wielkiej tajemnicy firmy, gdy opowiemy o naszych odkryciach. Na przykład odkryliśmy target. Jest on wykonany z czytelnika standardowego, oczyszczonego statystycznie, oraz mechanicznie, przez zwykłe szczotkowanie szczotką drucianą, ewentualnie wypiaskowanie.

Dziennikarz zadaje pytanie:

- A jak taki standardowy czytelnik wygląda?

- Czytelnik, czyli materiał wstępnie wyselekcjonowany metodami, jak opisano wyżej, z którego wykonujemy target. Taka jest ściślejsza definicja. Poddaniu niezbędnym zabiegom technologicznym, to jest standaryzacji, piaskowaniu, deratyzacji i dezynsekcji, 48 godzinnemu wygrzewaniu w komorze klimatycznej, wyługowaniu i wygotowaniu w roztworze kwasu siarkowego w temperaturze 110 stopni jest płaski, pozbawiony tlenków i jednolity w swej strukturze. Posiada dyplom uczelni wyższej oraz podstawowe wykształcenie, niestety silnie utlenia się od treści. Tlenki powodują zatykanie porów, a za tym szybkie zmniejszanie się powierzchni czynnej, bardzo silne ograniczenie absorbcji formy, w rezultacie czego czytelnik nadaje się tylko do utylizacji w specjalizowanym zakładzie ze względu na zawartość substancji szkodliwych dla środowiska.

Dziennikarz zadaje trzecie pytanie.

- Czy ta aparatura, która stoi za barem ma coś wspólnego z problemami, o których panowie mówią?

Wydawcy odpowiadają na zmianę lub w chórku.

- Ma pan, panie redaktorze, rację. Aparatura składa się ze zbiornika, w którym, po wstępnym potraktowaniu tekstów rozcieńczonym kwasem siarkowym, poddajemy je procesowi biotechnologicznemu, z zastosowaniem specjalnie wyselekcjonowanych grzybów jednokomórkowych. Po zakończeniu tego etapu następuje podgrzanie otrzymanego roztworu do temperatury około siedemdziesięciu trzech stopni Celsjusza. Następnie przeprowadzamy proces wielokrotnej destylacji na kolumnie rektyfikacyjnej wykonanej w tym konkretnym przypadku z rury od odkurzacza, marki dawniej Zelmer, wypełnionej tłuczonym szkłem. Na tym etapie otrzymujemy zawartość formy w literaturze około 97 procent.

- Stojąca za nami aparatura w stopniu bardzie niż zadowalającym rozwiązuje problem ekologiczny. Praktycznie całkowicie oczyszcza ona z treści Literaturę, którą rozprowadzamy. Nasza Literatura jest zupełnie ekologicznie bezpieczna. Nie powoduje żadnych zmian w środowisku, ulega kompletnej biodegradacji już u czytelnika.

- Przeprowadzone badania wykazały, że kombinowana metoda biologiczno-chemiczna, oddzielania treści od formy jest zasadniczo wystarczająca. U niewielkiej liczby czytelników

- Którzy pozostają poza naszym targetem

- Nawet tak niewielkie ilości informacji

- Około 2,8 procenta wagowo

- Może powodować jeszcze jakieś reakcje. I dla tych osób mamy dobre wieści, opracowujemy jeszcze doskonalszą aparaturę do strefowego oczyszczania literatury metodą wymrażania. Dzięki niej możemy już dziś otrzymywać literaturowe monokryształy z zawartością treści mniejszą jak jeden do miliarda. Jest to praktycznie sama czysta forma antysymetryczna z mnożeniem zewnętrznym. A razy be równa się minus be razy a. O!

 

Dziennikarz:

- Powiedzcie, panowie, kiedy tak doskonała literatura znajdzie się w handlu?

- Niestety, ciągle mamy problemy z dystrybucją. Jak na razie jesteśmy skazani na klasyczne butelkowanie. Tym niemniej jednak negocjacje z sieciami handlowymi trwają i są już poważne oznaki, że kryzys zostanie wkrótce przełamany.

Dziennikarz do kamery:

- Nam pozostaje tylko życzyć naszym wydawcom sukcesów w tych negocjacjach. Wyciemnienie.

 

Dzień siódmy

 

Ekran telewizora

 

- Jak dowiadujemy się od naszego korespondenta, Dziewczynka z Rękopisami jest nadal poszukiwana. Przypominamy, że jest jedną z osób rozpowszechniających formy literackie ze sporą zawartością treści oraz że uparcie odmawia wydania kolejnych Prostych Opowieści. Podejmowane próby ich uwolnienia przez oddziały antyterrorystyczne, jak do tej pory, nie przyniosły widocznych rezultatów. Co prawda nie ma bezpośrednich dowodów na związek działalności Dziewczynki z zniszczeniem WC, przypominamy, wyrwaniem deski, podtarciem się żarówką i wypisaniem brzydkich słów na ścianach, jednak powszechnie się uważa, że przynajmniej ponosi ona za to moralną odpowiedzialność oraz za degradację środowiska naturalnego.

Podejrzewa się, że przebywa w podziemnych poniemieckich kompleksach pozostałych po budowie fabryki rakiet V2 w okolicach miejscowości Przed-bora-bora. Jak widzimy (i faktycznie odpowiednie obrazy ukazują się na ekranach) trwają ciężkie naloty przez superfortece B52 PIV i AMD XP bombami burzącymi o mocy 4 kilobajtów. Jednak wg niepotwierdzonych źródeł sama Dziewczynka bądź teksty dawno opuściły ten rejon i przedostały się już wiele tygodni temu do Sieci. W związku z powyższym Główny Inspektor San-Epid apeluje o nie czytanie pism pochodzących z niepewnych bądź niesprawdzonych źródeł, które mogą być skażone treściami o niewiadomym działaniu. Czytanie ich może doprowadzić do trwałego wykształcenia

Wyciemnienie.

 

Kawiarnia Rzak. Ale jakby nie Rzak

 

W głębi stolik z nieco obdrapanym blatem. Siedzi przy nim Polska Kostucha. Rozgląda się dyskretnie, czy nikt nie patrzy i dobywa zza cholewy niewielkiej ćwiartówki, z której dolewa coś do stojącego przed nią fajansowego, nieco obtłuczonego kubka. Z zadowoleniem obserwuje, jak ciecz wrze i podskakuje we wnętrzu. Znów rozgląda się uważnie wkoło i wypija szybko zawartość. W drugim końcu pod oknami palą się świece, na ścianie Matka Boska Częstochowska, jasno i miodowo oświetlona gromnicą z mirtem.

Poniżej stoi trumna z jakimś truchłem obok krzyż i dwie szpadlówki. Jakieś symboliczne postaci głośno lamentują, trzymając w ręku książeczki do nabożeństwa. Czasami próbują zgrać swe głosy, któryś głośno stukając w trumnę ucisza pozostałych, po chwili udaje się zgrać w głęboki kwartowy akord i zacząć jakąś melodię. Wydaje się, że można rozpoznać słowa "komu dzwonią, temu dzwonią", lecz po chwili ktoś zagłusza je, grając na organach "Bal na Gnojnej", bo widać nic innego nie potrafi. Kelner przynosi zamówione składniki stypy, frytki na zagrychę, podejrzane ciecze w szklankach i po 25 centymów prawdziwej Gruzińskiej z PEEREL w kanał.

 

Kostucha odkłada w kąt swą kosę, spoglądając z pewną satysfakcją na ślady posoki widoczne na żelazie i wydobywa spod stolika motorową piłę. Ogląda z zainteresowaniem, porównując z instrukcją. Odnajduje rozdział "Teksańska masakra". Odpala piłę, czym wzbudza niewielkie zainteresowanie pozostałych gości lokalu i kieruje łańcuch w swój brzuch otulony waciakiem. Rzeczywiście następuje masakra piły i waciaka. Wkoło rozlatują się strzępy watoliny i porwane ogniwa łańcucha, bryzga oliwa i jakieś wyrwane przewody z mechanizmu.

 

 

Dzień ósmy

 

Maszyna Drukarska

 

Wielka monstrualna maszyna. Maszyna Drukarska. Strasznie łomocze. Ludzie zbierają się ciekawie w tłumek i patrzą. Jest ich całkiem sporo, wyglądają jednak bardziej na zaniepokojonych, niż na zainteresowanych. Niektórzy za pomocą optycznych przyrządów uważnie lustrują działanie mechanizmu. Inni rozciągają polowe telefony na korbki i przez nie zdają komuś relacje. Jak się okazuje, intensywnie poszukiwany jest właściciel, okazuje się jednak, że nie ma właściciela. Nie ma Maszynisty. Mechanizm jest całkowicie autonomiczny, samonapędzający, bezautorowy, bezredaktorowy, bezobsługowy, kompletnie samowystarczalny. Widać, jak ogromne bele papieru wędrują w górę i w dół taśmociągami. Hałas narasta. Maszyna zaczyna wydawać przeraźliwe gwizdy. Ludzie nakładają kaski. Część zaczyna uciekać. Nagle, na samym szczycie Maszyniska, na wysokości kilku kilometrów z hukiem i trzaskiem odskakują jakieś wrota. W atmosferę wylatują ogromne paczki z książkami. Z wyciem spadają, burząc domy i łamiąc drzewa. Ludzie uciekają.

 

......

 

Zakończenie

 

Jakiś młody człowiek siedzi na przystanku. Tak na oko trochę przed trzydziestką. Ubrany w kiepską kurteczkę, trochę wyszuraną. Skupiony na niewielkiej książeczce, którą miętosi w rękach. Czasami strzepuje z niej jakiś pył, czasami sprawdza, ile jeszcze zostało do końca. Wzrok podnosi tylko wtedy, gdy zajeżdża jakiś autobus, ale to ciągle nie ten.

 

O co chodzi? O nic... W razie czego będę śpiewał godzinki.



Koniec




Spis treści
451 Fahrenheita
Zakużona Planeta I
Zakużona Planeta II
Bookiet
Recenzje
Stopka
A.Mason
Paweł Laudański
Andrzej Pilipiuk
W.Świdziniewski
Dawid Brykalski
Wojciech Kajtoch
Adam Cebula
Iwona Surmik
Łukasz Orbitowski
Robert Zeman
Tadeusz Oszubski
Piotr Schmidtke
Ondřej Neff
Vladimír Sokol
KRÓTKIE SPODENKI
Adam Cebula
Ryszard Krauze
D.Weber, J.Ringo
KNTT Ziemiańskiego
 

Poprzednia 30 Następna