strona główna     -     bieżący numer     -     archiwum fahrenheita     -     stopka redakcyjna     -     napisz do nas
 
Anna Brzezińska
strona 18

Kot Wiedźmy (2)


Palce Kaniuka poruszyły się nerwowo, jakby chciał uczynić kolejny znak złe odpędzający, ale pohamował się w porę.

- A wyście, wasza wielebność - dociekał myszaty - z przeproszeniem na koźle z gorąca przysnęli i czerepem w gałąź jaką zahaczyli? Bo nie wierę, żeby was miał kto na przywitanie podobnież poturbować. Toż zbójców u nas nie masz.

- Ani dudu! - przytaknął Ortyl, który wespółek z Waligórą kupców popod opactwem bijał.

- Bestyja! - ryknął donośnie Kaniuk. - Bestyja wstrętna i cuchnąca a jako smok zajadła u bramy mnie zdybała. Ani chybi czując, piekielnica, że ja ze świętymi olejami jadę, przystępu mi do świątyni broniła. Drapieżca przebrzydły wystraszyć mnie chciał i odpędzić, abyście dalej bez pociechy duchowej w grzechu a nędzy gnuśnieli. I ledwie tchu ostatniego ze mnie nie wydarł, przeklętnik, pazurami a kłami gardła samego sięgał, a moc w nim takowa była, że mnie nawet on szkaplerzyk ze świętymi zaklęciami, od samego opata poświęcony, obronić nie mógł. Dopiero kiedy my na grunt święty weszli, popod samą świątynią pierzchnął i w dym się rozwiał, jako podobne demony we zwyczaju mają. Czuję go, bezbożnika, jak krąży, jak się czai, na życie moje nastając. - Potoczył wzrokiem po chłopach, którzy słuchali tej perory nieledwie z rozdziawionymi gębami. - Ale mnie stąd nie wypłoszą byle piekielne sztuczki, ani demony podstępne, ani nawet sam zły!

Tłum wieśniaków trwał jeszcze chwilę w głuchym milczeniu. Wioskowa ladacznica zaśmiała się pierwsza. Głosem piskliwym jak zgrzyt metalu po szkle i pełnym szyderstwa. Myszaty koniokrad dołączył do niej ciemnym basem, Ortyl skrzekliwym falsetem. Babiny w odświętnych spódnicach kolejno zanosiły się dobrodusznym gdakliwym rechotem niczym stado barwnych kokoszy. Chłopi z uciechy bili się rękoma po kolanach i podrzucali kapelusze, a karczmarz, korzystając z pospólnej wesołości, chyżo napełniał kufle. Kaniuk przypatrywał się temu wybuchowi ze szczerą grozą w oczach. A oczy, jak słusznie zauważyła wioskowa ladacznica, miał piwne i bardzo ładne.

- Kot to był, nijaka demonica! - zlitował się wreszcie jednooki chłopina ze śladami katowskiego żelaza na czole. - Kot wiedźmy, wasza wielebność, zwyczajny, choć po mojemu bestyja z niego takowa, że z niejednym upierem może iść w zawody.

- Młody kot jeszcze - rzuciła pośpiesznie jedna z bab, rozglądając się z trwogą, czy Babunia Jagódka nie przysłuchuje się wygadywaniom na jej domowika. - Tedy biszkunci, psotnik, jak to między młodymi we zwyczaju.

- Kot wiedźmy? - powtórzył Kaniuk. - Wiedźmi kot, domowik pospolity? To i wiedźmę macie, pomiot piekielny, nasienie plugawe? - jego głos spotężniał. - Oj, dobrze ojciec opat gadali, że niełatwa będzie siejba i plon niepewny, skoro się tutaj złe równie silnie zalęgło i zakorzeniło. No, ale teraz przyjdzie kres wiedźmim zbytkom. Niech ona jeno moją obecność obaczy, niech święte oleje poczuje i obrazy cudowne, co od wszelakiej złej mocy chronią, sama precz pójdzie na zatracenie. A iść nie będzie chciała, to się ją biczem popędzi albo w ogień wrzuci niby chwast pospolity.

Chłopi pospuszczali głowy i jęli się z natężeniem wpatrywać we własne chodaki i zapiaszczony podwórzec.

- W ogień? - spytał ostrożnie łysy Kowlik, który też zdezerterował z wojska i dobrze pomniał, jak Babunia Jagódka krzesała kuliste pioruny, przeganiając precz książęcych łapaczy, co zapędzili się za nim aż do Wilżyńskiej Doliny. - Ogniem to, z przeproszeniem waszej wielebności, trudno będzie.

- Wiedźma pożyteczna - przytaknął mu karczmarz, ongiś spichrzański browarnik, co po sławetnym buncie musiał wraz z rodziną w lasy uchodzić. - My, wasza wielebność, w dziczy żyjemy, a wiedźma jest kobieta bywała, jak choroba nastanie, to ziołami człekowi zdrowia przyczyni, jak baba zlegnie, to dzieciaka odbierze. Tutaj byle kramarz z rzadka zagląda, a przecie sami wiecie, wasza wielebność. Powiedzcież, ludziska, ile czasu przeszło, jak się tu ostatni wędrowny balwierz pokazał?

- Z pół tuzina lat będzie - odezwała się piskliwie któraś z białek. - A jak mojemu chłopu zęby rwał, to ledwie go potem Babunia odratowali, bo opuchł jako bania i cały na gębie od zgnilizny sczerniał.

- A ile w lasach się wilkołków ostatnimi czasy nalęgło od tego wojowania! - rozdarła się inna. - A upierów ile i wiaduchów! To kto nas niby bronić będzie, jak wy wiedźmę w ogień rzucicie?

- Starowinkę - dodał z niesmakiem Włokita, który nie dalej jak dwie noce wcześniej spił się z Babunią Jagódką skalmierskim winem zaprawionym lubystką tak okrutnie, że aż po świt biegali goło po południowych zboczach, czyniąc wszelakie możliwe sprośności. - Toż wstyd.

Kaniuk pokraśniał z lekka na tę uwagę i zakłopotał się.

- Toć ja jej nie chcę, dobrzy ludzie, zrazu morzyć - począł się tłumaczyć - ani ogniem bez dania racji prześladować. Was takoż nie winię, bo was samopas zostawiono, bez wsparcia nijakiego i opieki duchownej, nie dziwota tedy, żeście pobłądzili. Skoro powiadacie, że nijakiej krzywdy nie czyni, trzeba ją będzie z początku łagodnymi słowy napomnieć i przestrzec. Bo może prawdziwie ona jeno niewiasta słaba, co z ułomności natury swej upadła, jako się często dzieje. Rzecz to pospolicie znana, że jak białogłowie od starości rozum szwankować poczyna, a krew ją wciąż upałami dręczy niby młodą, to myśli ją dziwne, bezrozumne nachodzą - jak się niby z demonami brata i pospolituje, po powietrzu lata, a czary szkodliwe odprawuje. Z takowymi łagodnie trzeba, troską a perswazyją...

- To wy jej perswadujcie! - krzyknął zapalczywie karczmarz, któremu Babunia onegdaj napluła na sam środek łysiny, kiedy latała nad osadą na swej ulubionej sztachecie. - Perswadujcie jej, wasza wielebność, ile wlezie. Ale nas do tego nie mieszajcie.

Kilkoro wieśniaków przytaknęło mu posępnie.

- A wedle wilków zda się z sołtysem naradzić - ciągnął Kaniuk - żeby straże wokół wioski naznaczył. Który z was jest sołtysem?

Myszaty koniokrad wcisnął głębiej ręce w kieszenie, Ortyl splunął niechętnie na beczkę z nieczystościami, a łysy Kowlik kopnął palik do przywiązywania koni i zaklął paskudnie.

- Jak to? - zdumiał się Kaniuk. - Wiedźmę macie, a sołtysa zbrakło? Trzeba się będzie zejść co prędzej i wybrać męża jakiego godniejszego a statecznego i sołtysem naznaczyć. Toż mus, żeby kto osadzie przewodził.

- Żaden mus! - rozdarła się zza pleców babińca Kordelia, wdowa po młynarzu, niewiasta potężna i w barach tak rozrośnięta, że jeszcze za życia starego Betki potrafiła sama dwa wory z mąką z wozu zdjąć i do młyna wtaszczyć. - Żaden mus, wasza wielebność! A niby jakim prawem?! - Przepchnęła się do przodu i pogroziła Ortylowi pięścią, bo się na nią zanadto śmiele popatrzał. - Jakim prawem, ja się pytam, mają nam oni przewodzić? Toż oni nawet nietutejsze, roku jeszcze nie będzie, jak ich Babunia do Doliny ze świata zegnała. I mają się teraz te gołodupce, zbóje i koniokrady do rządzenia brać? A niedoczekanie, wasza wielebność! A skądże mnie wiedzieć, czy oni już tutaj na dobre zostaną, czy jeno z wiosną jako kukawki precz polecą, dobytku jeszcze nakradłszy?

- Święta racja!- kilka niewieścich głosów potaknęło zapalczywie.

- I tyle ja wam, wasza wielebność, powiadam, że mnie nikt przewodził nie będzie - ciągnęła coraz bardziej zapalczywie krewka wdowa. - Bo tutaj i grunta moje, i bydło moje, i młyn i gotowizna. Mnie pod spódnicą nie świerzbi, żebym miała sobie własnego parobczaka za gospodarza brać. - Spojrzała na baby, z których kilka zmieszało się wyraźnie. - I niech się jednemu z drugim nie zdaje, że jak w izbie mieszka, to rychło do sołtysowania przyjdzie, bo jeno z naszej łaski tutaj żywią! - Stała naprzeciw Kaniuka, czerwona na gębie ze złości i potężna w swej czarnej sukni i wdowim welonie. - A wasza wielebność niech nie słucha, co tam po próżnicy ozorem mielą. Plebaniję żeśmy wyszykowały, jak się patrzy, żur nagotowany, a i pora na wieczerzę sposobna. - Wyszarpnęła mu z ręki lejce, a kasztanek ruszył za nią posłusznie.

Chcąc nie chcąc, Kaniuk uczynił to samo.

 

***

 

Kiedy nakarmiony i wymyty Kaniuk spoczął wreszcie pod puchową pierzyną, użyczoną łaskawie przez młynarzową Kordelię, dumną posiadaczkę jednej z dwóch puchowych pierzyn w osadzie, Kot Wiedźmy wychynęła z chaszczy porastających resztki dworzyszcza. Nieśpiesznie, z zadartym ogonem przeszła główną ulicą wioski ku domkowi przybysza. Była to maleńka chatynka przytulona do tylnej ściany świątyni i tak świeża, że drewno wciąż zdawało się świecić w ciemności. Kot Wiedźmy pojedynczym prychnięciem ostrzegła drobnego kundelka, którego z niewiadomych powodów uwiązano przy samym wejściu, i wskoczyła na ganek. Drzwi były co prawda zaparte na skobel, ale Kot Wiedźmy nie darmo od lat mieszkała w obejściu Babuni Jagódki. Miesięczne światło zatańczyło na sosnowych deskach, skobel odskoczył z głuchym stuknięciem. Kot Wiedźmy ziewnęła wdzięcznie i przeszła przez próg.

Obcy poruszył się lekko na stosie poduch w poszewkach z wykrochmalonego płótna, a przyczajona na szczycie łóżka nocnica zaklekotała gniewnie, ale ledwo Kot Wiedźmy podeszła bliżej, czmychnęła bez zwlekania przez komin. Ryża kocica stąpała po ścieżce światła tak delikatnie, że słomiane zabawki zawieszone u powały dla odstraszenia złego nawet nie drgnęły. Wskoczyła na wysoki zagłówek, przechyliła łeb i popatrzała z góry na przybysza. Miał na twarzy cztery głębokie, nabiegłe krwią szramy, które poznawała bardzo dobrze. Oddychał jednak tak spokojnie, że nawet trochę go pożałowała. Trąciła łapką jego włosy, jasne i spotniałe od snu, a on coś zamamrotał i otarł się policzkiem o jej futerko. Pachniał miodem i chmielowymi szyszkami, zupełnie inaczej niż parobkowie, którzy odwiedzali nocami Babunię Jagódkę. I był zupełnie bezbronny, albo głupi jak szalony Koflik, który pasał wioskowe świnie w dębowym lasku za dworem władyki.

Rozejrzała się po izdebce. Nocnica wciąż krążyła ponad kominem, powrzaskując z niechęcią, że odpędzono ją od zdobyczy. Kot Wiedźmy rozumiała bardzo dobrze, że nocnica nie odstąpi tak łatwo, skoro komina nie omotano nawet najmarniejszą czerwoną nicią dla odstraszenia złego, a w oknach i na progu poskąpiono gałązek wilczomlecza. Była to rzecz dziwna, bo w Wilżyńskiej Dolinie nawet najdurniejsza baba nie zaniedbałaby zakopać przed bramą piętki poświęconego chleba i nie ułożyłaby się do snu równie lekkomyślnie. Nie widziała ani krzyny soli w kątach chaty, nie nakreślono choćby najmarniejszego zaklęcia na belce stropowej. I zdumiewało ją to ogromnie.

Znów łapką dotknęła przybysza i powąchała jego czoło. Ostrożnie, bo nieraz widziała, jak czarownice pod postacią nietopyrków zlatują się do chatki Babuni Jagódki i bała się, aby się nagle w coś pokracznego nie przemienił. Ale on tylko zmarszczył się lekko, kiedy kocie wąsy połaskotały go w nos, i uśmiechnął się przez sen, zupełnie jakby nie widział mamunów, które majaczyły za przesłaniającymi okno błonami. Kot Wiedźmy w zamyśleniu zaczęła wylizywać sobie łapkę, wciąż czując na pazurkach jego krew. Wiedziała, że mamuny dopadną go przed świtem - jeśli nocnica nie uczyni tego wcześniej. A jeżeli mary już raz zakosztują jego żywota, będą co noc obsysać go z sił, póki nie zemrze z wyczerpania i udręczenia.

Nie, właściwie nie miała zamiaru do tego dopuścić. Wrzeszczał tak zabawnie, kiedy spadła mu na grzbiet z dachu kapliczki. A poza tym bardzo ładnie pachniał.

Następne dwie godziny Kot Wiedźmy spędziła nader pracowicie. Najpierw przepędziła mamuny. Na nocnicę nie mogła wiele poradzić, póki nie przysiadła gdzie na gruncie. Obfukała ją tylko starannie i zawlokła do komina kilka gałązek wilczomlecza, zebranego naprędce z przyświątynnych mogiłek. Potem pobiegła rysią aż nad rzekę, w ruiny spalonego przez grasantów młyna, gdzie gnieździło się stadko osieroconych koboldziąt. Spędziła je zgrabnie w gromadkę, choć najstarszy z koboldów stawiał się i mruczał pod nosem, że nie pójdzie na służbę na plebanię, bo żaden z jego przodków nigdy nie parał się równie haniebnym rzemiosłem. Dopiero kiedy Kot Wiedźmy wyszczerzyła ostrzegawczo kły, koboldy ruszyły rządkiem w kierunku plebanii, ale nadal sarkały pod nosem. Wolałaby kilka skrzatów, które były stwory porządniejsze i bardziej posłuszne, ale te ostatnimi czasy nie mnożyły się nazbyt ochoczo w Wilżyńskiej Dolinie. Zresztą wszystkie spały teraz spokojnie w popielnikach, pod własną strzechą.

Na szczęście koboldy mimo żalów i utyskiwań dość miały obozowania pod gołym niebem, więc zakrzątnęły się żywo wedle gospodarstwa. Kot Wiedźmy przypatrywała się temu uważnie przez chwilę i znów podeszła do łóżka. Obcy wciąż spał na wznak, a jego pierś poruszała się przez sen łagodnym, miarowym rytmem. Nader zachęcająco. Kot Wiedźmy ziewnęła, przeciągnęła się i ostrożnie, bardzo ostrożnie położyła na pierzynie jedną, potem drugą łapkę. Nic się nie stało. Podumała jeszcze chwilkę, usadowiła się na samym środku jego piersi i zaczęła mruczeć.

Od dawna miała na to ochotę.

 

***

 

To był straszliwy majak. Śniło mu się, że zmora usiadła na jego piersi, wielka i spęczniała od posoki, ściskała za gardło i wysysała oddech. Dusił się pod jej ciężarem, jęczał przez sen, lecz nie potrafił się uwolnić, poruszyć lub sięgnąć po święte oleje. Nie mógł nawet uczynić znaku odpędzającego piekielne widziadła. Męczył się tylko daremnie, póki słońce nie weszło wysoko na niebo. Wówczas ocknął się, a jego spojrzenie padło wprost na wielką ryżą potworę, która rozpierała się na jego piersi.

Kolejny wrzask poderwał wrony znad okalającej żalnik krzewiny. Wrzask był zresztą podwójny, bo wyrwana znienacka ze snu Kot Wiedźmy też rozdarła się okrutnie, skoczyła w górę na trzy łokcie i wypadła przez okienną błonę, jakby jej pięć czartów siedziało na ogonie.

Tego dnia mieszkańcy Wilżyńskiej Doliny nie pogwarzyli ze swoim plebanem, bo cały dzionek przeleżał krzyżem przed figurą Cion Cerena. Wielce podobało się to białogłowom, najbardziej Kordelii młynarzowej, która już wcześniej swarzyła się z poprzednim plebanem o rozpustne życie i pijaństwo nieprzystojne osobie duchownej. Wprawdzie Kaniuk mamrotał coś nieskładnie o sukkubie, nawiedzającym go nocną porą, grzesznej niemocy oraz dyabelskich znakach i driakwiach, którymi obwieszono izbę. Ale Kordelia od lat tęskniła do duchowej opieki i nie zamierzała łatwo poddać się zwątpieniu.

- No i dobra rzecz, że pobożny! - ofuknęła co bardziej płoche z dziewcząt, które podglądały nowego proboszcza, chytrze podsunąwszy sobie ławkę pod witrażowe okno. - Przynajmniej dziewuch nie będzie bałamucić i z chłopami w gospodzie pić. A że z wolna do nowego miejsca przywyka, też nie dziwota. Widać przecie, że człek miastowy, pewnikiem w klasztorze chowany.

- Albo na umyśle słaby! - zarechotał Ortyl; sprawy duchowe mu były zgoła obojętne, natomiast prawdziwie nienawidził młynarzowej, która nigdy nie przepuściła okazji, by go zwyzywać od grabieżców, złodziei i morderców. - Słyszeliśta, jak o wiedźmie powiadał? No, chciałbym ja widzieć, jak on pójdzie Babuni Jagódce gadać, że jest niewiasta w rozumie ułomna i jeno z urojenia popo niebie jeździ.







Spis treści
Wstępniak
Celem wyjaśnienia
Wywiad numeru
Bookiet
Recenzje
Zakużona Planeta
Galeria
Stopka
Tomasz Pacyński
A.Mason
Adam Cebula (1)
Adam Cebula (2)
Anna Brzezińska
Tomasz Pacyński
Tomasz Duszyński
Piotr Lenczowski
Konrad Bańkowski
Grzegorz Żak
KRÓTKIE PORTKI
Elizabeth Moon
H.P.Lovecraft
 

Poprzednia 18 Następna