strona główna     -     okładka numeru     -     spis treści     -     archiwum fahrenheita     -     napisz do nas
 
Antologia Na co wydać kasę
<<<strona 40>>>

 

Zombi Lenina (fragment)

Andriej Łazarczuk, Mumia

 

O KSIAŻCE
W drugiej (po "Wilczej krwi", Solaris 2003) antologii prezentującej najnowsze hity rosyjskiej fantastyki, tematem przewodnim jest stosunek pisarzy do najnowszej historii Rosji.





KIR BUŁYCZOW "Instrument dla cudownego dziecka"
ostatnie opowiadanie z cyklu o Wielkim Guslarze

MARINA i SIERGIEJ DIACZENKO "Spalona wieża"
nagroda Interpresskon 1999 dla najlepszej noweli

ANDRIEJ ŁAZARCZUK "Mumia"
nagroda Interpresskon 1994 i Bronzowaja Ulitka 1994

ANDRIEJ STOLAROW "Mumia"
Tybetańscy mnisi opacznie rozumieją polecenie Stalina i miast zabalsamować zwłoki przywódcy rewolucji, ożywiają go jako zombi.

SIERGIEJ SINIAKIN "Mnich na skraju ziemi"
nagroda Interpresskon 2000 dla najlepszej noweli

AŁAN KUBATIJEW "Ptaki muszą latać"
nagroda Strannik 2002 dla najlepszego opowiadania

Wydawnictwo SOLARIS
ISBN 83-88431-82-X
cena 29,90 zł
PATRONAT: Merlin, Esensja

Ruśka dopiero w ostatniej chwili przypomniał sobie, że należy ubrać się odświętnie.

– Mamo! – zawołał. – Słyszysz? Gala Karpowna powiedziała nam wczoraj, że zamiast lekcji idziemy do teatru i trzeba się ubrać jakoś tak...

– Galina Karpowna – odruchowo poprawiła matka, nie odrywając spojrzenia od kuchenki. Na patelni skwierczały placki kartoflane. – Poczekaj, do jakiego znowu teatru?

– Nie wiem. Do teatru, to do teatru. Co za różnica?

– Zawsze nas uprzedzano... – nachmurzyła się mama. – Dlaczego nie powiedziałeś mi tego wczoraj?

– Zapomniałem – sapnął Ruśka.

– Zapomniałeś... Och, jak ja bym ci...

– A co się takiego szczególnego stało? Wielkie mi co – teatr! Parę razy już w nim byłem, i jakoś żyję...

– Może to i nic – mama patrzyła ponad jego głową w kąt – a może nie nic... A ojca nie ma...

– Oj przestań – Ruśka nie rozumiał, o co to całe zamieszanie. – Daj mi lepiej jakiś pieniądz, a ja tam w bufecie spróbuję coś wyczaić...

– Boże – powiedziała mama. – Czajniku ty nasz...

Placki, oczywiście, trochę się przypaliły. Zresztą Ruśka akurat takie uwielbiał, choć mama, nie wiadomo dlaczego, zawsze starała się, żeby wychodziły blade, miękkie. Placki popił wielkim kubkiem wstrętnej herbaty z marchwi.

– W to się ubierzesz – powiedziała mama, podając mu sweter.

– Ale on kłuje! – zaprotestował Ruśka. – I strasznie w nim gorąco.

– Wytrzymasz – odcięła mama.

– Ale przecież w teatrze...

– O, matko – powiedziała mama przedostatnim głosem. – Nie będziesz następnym razem zapominał powiedzieć wieczorem... Jakbyś pamiętał, to poprosiłabym Radę Walerjewnę, wypisałaby ci zwolnienie...

To już było na tyle dziwaczne, że Ruśka przestał się sprzeciwiać – nawet w myślach – i naciągnął na siebie "sekretny" sweter. Sekretny dlatego, że mama wrobiła weń spleciony w warkoczyk włos, tak więc przed niektórymi czarami i przed urokiem sweter chronił całkiem nieźle.

– A to na szyję – powiedziała mama i zawiązała siedem węzłów na jedwabnym sznureczku. – Gdyby się upierali, że trzeba oddać – oddaj. I powiedz im, że znalazłeś.

– No co ty, czy ja jestem dzidziuś? – obruszył się Ruśka. – Mówisz mi jakbym był...

– Duży jesteś, duży – powiedziała mama. – Dlatego ci to mówię. Od małego bym nie wymagała..

Ha! Pod szkołą już stał autobus i Gala Karpowna machała ręką z otwartych drzwi. Klasa siedziała ze spłaszczonymi o szyby nosami.

– Ty, Powilichin, zawsze wpadasz na ostatnią chwilę – wystartowała z pół obrotu Gala Karpowna. – Ty i Chromy, dwaj tacy szpeniole...

– Przecież się nie spóźniłem – zaoponował, przekonany słusznie o swojej racji Ruśka.

– A ja tyle razy powtarzałam: przychodzimy piętnaście minut przed rozpoczęciem lekcji! Dzwonek jest nie dla was, a dla nauczyciela! – i jeszcze coś w tym samym duchu.

Ruśka ominął ją milcząc po nawietrznej i ruszył przejściem, szukając dla siebie miejsca. Nie łudził się, że usłyszy coś nowego.

– Ksywa jest? Nie ma Ksywy. Do widzenia – mruknął niezbyt głośno, ale tak, by go usłyszeli. Maszka Pozdniakowa, sąsiadka z podwórka i z dziennika, parsknęła cichym śmiechem.

– Koło ciebie jest wolne? – zapytał Ruśka.

– Siadaj – powiedziała Maszka. – On i tak nie przyjdzie.

– Skąd wiesz?

– Bo ja wiem wszystko. Na przykład, wiesz dokąd jedziemy?

– No?

– Do Kremla.

– Jak to – do Kremla? Mówili wczoraj, że do teatru...

– A ty, głuptasie, uwierzyłeś?

– Chyba ci przyleję! – zagroził Ruśka.

– No to jak sobie chcesz – obraziła się Maszka, choć to nie ona powinna czuć się urażona. – Proszę bardzo – dookoła pełno wolnych miejsc...

– Poczekaj. A po co jedziemy do Kremla? Co tam się robi?

– A ty nie wiesz?

– Czego?

– Czego, czego... Nie słyszałeś nigdy, czy co?

– Słyszałem – przyznał niechętnie. – Ale to wszystko jakoś... nie tak... Mama opowiadała: ich wozili z całą pompą, wybierali najlepszych... Wręczali kwiaty, składali meldunki...

– Ludzie mówią, że wszystkich wożą, tylko nie pozwalają o tym mówić – szepnęła Maszka i odwróciła się gwałtownie.

– O czym wy mi tu szepczecie? – Obok nich zmaterializowała się Gala Karpowna. – Miliony razy mówiłam, że szeptanie jest niewłaściwe, chcesz coś powiedzieć – mów głośno, do wszystkich.

– O tam, Chromy idzie – głośno i do wszystkich powiedział Ruśka.

Tolik Chromy – to jego prawdziwe nazwisko, bo przezywali go Kula – wskoczył zasapany do autobusu.

– Tylko na ciebie czekamy – powiedziała Gala Karpowna. – Czterdzieści osób na ciebie jednego czeka!

– Czy ja się może spóźniłem? – zdziwił się Tolik. – Nijak nie mogę dopasować się do tych tramwajów.

– Będziesz się tłumaczył przed dyrektorem – powiedziała Gala Karpowna. – To co, nie ma Połubojarinowa, jest chory i nie ma Stelli Mendelson... – Gala Karpowna zacisnęła wargi. – Kierowco, jedziemy!

Tolik walnął się na wolne miejsce, akurat po drugiej stronie przejścia od Ruśki. Rozpiął teczkę, wyjął klaser i puścił do Ruśki oko. Ruśka uniósł się lekko. Gala Karpowna akurat odwróciła się i mówiła coś do kierowcy – skoczył przez przejście.

– O, jak obiecałem... – zaczął Tolik, ale Ruśka przerwał:

– Wiesz, dokąd jedziemy?

– No – dokąd? – drgnął Tolik.

– Do Kremla... – Ruśka poczuł się trochę skonfundowany na widok lęku Tolika.

– Jak to tak... mnie nie wolno... Ja przecież już tam byłem... – wyszeptał Tolik. – Dlaczego nie powiedzieli tego wczoraj?.. Ja byłem na wiosnę, nie wolno mi teraz...

– Powiedz to Gali – zaproponował Ruśka.

– Nie zwolni... a jeszcze zgłosi do pracy mamy i koniec... Och, ależ ze mnie... osioł, a tak nie chciałem iść, myślałem: żeby tak nogę złamać...

– To ty tam byłeś? – zapytał szeptem Ruśka.

– Przecież ci mówię – na wiosnę, jak byłem w tamtej szkole...

– Słuchaj, a co tam jest?

Tolik nie odpowiadał, patrzył gdzieś w bok.

– No co? Czego wszyscy tak się boją?

– Sam zobaczysz... a nikt się nie boi... tylko tak... nie wiem. Naprawdę nie wiem. Oprowadzają, pokazują wszystko... Nacz-armatę, Nacz-dzwon... Obrazy różne, szable, pistolety stare... no i to...

– Jego też?

– No... Słuchaj, Ruśka, jak chcesz, oddam ci swoje znaczki i powiem ci, co mi jeden duży chłopak powiedział, a ja za to będę się za ciebie przez cały czas chował? Bo ty jeszcze nie byłeś, ty możesz, a ja już byłem...

– Dobrze. A co ci opowiadał?

– Znaczy się tak. Kiedyś dawno on zmarł – czy tak jakby zmarł... i ci, co przy nim byli, towarzysze walki – postanowili: zachować należy jego ciało, zrobić mumię i wystawić ją w muzeum, żeby wszyscy widzieli i wiedzieli, jakim był. No to, tego... zrobili mumię, a potem przyszedł do nich jeden mag i powiada: jak chcecie, to ja go... tę mumię, znaczy się, ożywię? A ci towarzysze, bez niego sami nie wiedzą, co robić i powiadają: chcemy. No to mag ożywił. Potem różne rzeczy się działy...

– Znowu coś szepczecie? – naskoczyła na nich Gala Karpowna. – Ile razy już mówiłam: nie wolno szeptać! Chcesz coś powiedzieć – wstań i powiedz głośno! Powilichin, a kto ci pozwolił się przesiadać? Natychmiast wracaj na miejsce!

– No to jak – dogadaliśmy się? – bezgłośnie, samymi wargami zapytał Tolik.

Ruśka skinął głową.

Długo czekali, zanim wpuszczono ich do Czerwonego Kręgu – sprawdzano jakieś papiery podane przez kierowcę, potem coś jeszcze. W końcu do autobusu weszła gruba baba w czarnej skórzanej kurtce z żelaznym pentagramem na rękawie i naganem za pasem.

– Urodziwa ta nasza młodzież! – powiedziała, przyglądając się klasie. – Nasza przyszłość! Jedziemy, kierowco...

Kiedy autobus przecinał Czerwony Krąg, Ruśka nagle poczuł zimno. Zerknął na Maszkę: Maszce trzęsły się wargi. Ale numer... Autobus skręcił w prawo i Ruśka zobaczył Kreml – w całej jego okazałości: czerwone ze złotem mury, sześciokątne tarcze z brązu na blankach, wieże z żelaznymi pentagramami na szpilach – i połyskującą w promieniach słońca, delikatną jak koronka złotą sieć – od uroku, rozciągniętą między wieżami...

– Ale cool! – wykrztusił zachwycony Ruśka.

– Tę sieć moja babcia wiązała – powiedziała Maszka. – Nie sama, rzecz jasna...

Przed autobusem otworzyły się wrota, autobus minął je, wrota zamknęły się za nimi.

– Wychodzimy i ustawiamy się! – poleciła baba z naganem. Na zewnątrz mocno pachniało kadzidło: trzej mężczyźni, w takich samych, jak gruba baba, skórzanych kurtkach, chodzili dokoła autobusu, machali kadzielnicami i szeptali jakieś zaklęcia. Dzieciaki dreptały w miejscu, rozglądały się.

– Ustawiamy się, ustawiamy! – ponaglała ich baba. – Czy w szkole was już niczego nie uczą?

W końcu klasa ustawiła się w rządku, Gala Karpowna biegała za ich plecami, tupiąc jak jakieś hałaśliwe widmo.

– Kto ma jakieś magiczne przedmioty, amulety, talizmany – oddać! – zażądała baba. – Potem to, co wolno nosić – zostanie wam zwrócone.

– Ja mam to... – powiedziała Maszka, pokazując kawałek bursztynu.

– Ja też mam – Garik Abowian oddał kamyczek z dziurką.

– Ja mam... I ja... – klasa oddawała broń: małe pentagramy, stare monety, królicze łapki, miniaturowe kościane kotki i słoniki...

– I nie wstydzicie się tych zabobonów? – powiedziała z wyrzutem baba. – Przecież do szkoły chodzicie... Dobra, teraz sprawdzimy waszą uczciwość. Fiodor, gdzie jesteś?

Nie wiadomo skąd pojawił się, ubrany w wojskowy mundur, garbus z wypchaną małpką na ramieniu. Ruśka zmartwiał: no to klapa... Będę rżnął głupa, postanowił, przecież mnie nie zbiją...

Garbus wolno szedł wzdłuż szeregu, coś do siebie szeptał i chichotał. Doszedł do Ruśki i nagle zatrzymał się, jakby węsząc. Rozległ się słaby chrzęst, jakby na rzece pękał lód – to jego małpka uniosła powieki i zaczęła prostować przyciśniętą do piersi łapkę. Cienki czarny palec wycelował poniżej podbródka Ruśki. Zwalił się na niego strach tak olbrzymi, że chłopiec przestał odczuwać własne ciało, a ono stało się obce i miękkie, jak z waty. Żeby się tylko nie zsikać... Może by nawet upadł, ale ktoś go z tyłu podtrzymał, obszukał i – oczywiście – znalazł sznureczek.

– Co to jest? – Zawisła nad nim baba. – Co to jest, pytam się ciebie?

– Sznu– sznureczek...

– Sznureczek? A co za sznureczek?

– Ład... ładny...

– Ja ci dam – ładny! Jedwabny sznureczek z siedmioma syjońskimi węzełkami! Wiesz przynajmniej, co to jest?

– Nie... nie wiem...

– Nauczycielka! – baba wezwała Galę do siebie, potrząsając ręką ze sznureczkiem – trzymała go dwoma palcami, z obrzydzeniem, jakby to była glista. – Nauczycielko! Dlaczego pani dzieci nie mają pojęcia o podstawowych sprawach?

I w tym momencie Gala Karpowna zadziwiła Ruśkę.

– Przepraszam – powiedziała. – Szkoła otrzymuje wykaz przedmiotów, których noszenie jest zabronione. O ile wiem, to tego przedmiotu w tym wykazie nie ma. Dlatego pretensje proszę kierować do instancji decydujących, a nie do szkoły i nie do uczniów.

Baba poburczała jeszcze trochę dla porządku i odeszła, zabierając ze sobą zakazany przedmiot, i nikt nie domyślił się, że sznureczek ten odwrócił uwagę małpki o Ruśkinego swetra...

– Gdzieś ty wziął to świństwo? – z nienawiścią, patrząc gdzieś obok, syknęła Gala Karpowna.

– Znalazłem... – Ruśka powoli zaczynał wyzbywać się brzemienia strachu.

– Co ty mi tu kłamiesz – znalazłem...

– Prawdę mówię... przysięgam... Na Lenina przysięgam... – szepnął Ruśka.

Mówiąc to złożył na krzyż palce lewej ręki. Zadziałało i piorun nie poraził Ruśki.

Długo oprowadzano ich po Kremlu, pokazując wszystko, co było do pokazania. Przy Nacz-dzwonie Tolik się gdzieś zgubił, ale go znaleziono i przyprowadzono z powrotem. Potem przewodnik opowiadał bardzo ciekawe rzeczy o Nacz-armacie. Nacz-armatę odlał znakomity rosyjski mistrz Andriej Czochow wiele lat przed urodzeniem Iljicza, ale specjalnie po to, by chronić wodza przed zakusami złych ludzi. Zwykłymi pociskami armata nie strzela, bo i nie do tego jest przeznaczona, ale jeśli ktoś zamyśli coś złego przeciwko Iljiczowi, to Nacz-armata natychmiast spopieli nędznika magicznym płomieniem... Ruśka pomyślał sobie, że w takim razie, co to za historia z tą Kaplan? Ale nie odważył się zapytać.

– A teraz chodźmy – Iljicz czeka na was – powiedział przewodnik z szerokim, nieruchomym uśmiechem.

Klasa ustawiła się parami i została doprowadzona do drzwi w dużym domu. Przed drzwiami stali wartownicy w wysokich hełmach. Przyjęli postawę "na baczność" i nie poruszyli ani jednym mięśniem, póki klasa przechodziła obok nich. Za grubymi drzwiami czekali ludzie w skórzanych kurtkach.

– Idziemy, dzieci – powiedziała inna baba, podobna w jakiś sposób do tej poprzedniej, ale jednocześnie zupełnie inna: chuda, z długim nosem. – Nie hałasujcie, nie gadajcie, nie zadawajcie pytań sami. Jeśli Iljicz zapyta – odpowiadajcie pojedynczo, ja pokażę, kto ma odpowiadać. Iljicz będzie was częstował cukierkami – nie wolno brać więcej niż dwa. Nie napychajcie ust cukierkami – to nieładnie. Po spotkaniu dostaniecie w stołówce obiad. Jeśli ktoś chce do toalety, niech idzie teraz, o tam – pokazała ręką.

Połowa klasy skorzystała z propozycji.

– Mogę o coś zapytać? – rozległ się czyjś głos. Ruśka zerknął zezem: to był Wieńka Stiepanow, na oko taki cichy okularnik...

– Pytaj, chłopczyku – przyzwoliła wielkodusznie baba.

Nie wiedziała ona, kto zacz, ten Wieńka.

– Stiepanow! – ostrzegawczo ryknęła Gala Karpowna, ale było już za późno...

– A czy to prawda, że Krupska się otruła?

Baba wyglądała, jakby dostała w łeb pałą. Zamarła, przygarbiła się, potem wolno wyprostowała się, odrzuciła głowę do tyłu jak kobra, i całym ciałem odwróciła się do Wieńki.

– Coś ty, chłopczyku – powiedziała miodowym głosem. – Nadieżda Konstantinowna zmarła z powodu zapalenia płuc i wszyscy bardzo się tym zasmucili, a Iljicz najbardziej... A dlaczego zapytałeś? Ktoś ci to powiedział, tak? Kto to był?

– W tramwaju usłyszałem – powiedział Wieńka. – Dwaj staruszkowie się pokłócili, jeden powiedział to do drugiego.

– Ach, czego to ludzie nie mówią podczas kłótni! – westchnęła ciotka. – Nigdy się, dzieci, nie kłóćcie. A pani, nauczycielko, radzę zwrócić szczególną uwagę na tego chłopczyka. Może nawet warto by go pokazać jakiemuś dobremu lekarzowi...

Klasa weszła na piętro. Przy dwuskrzydłowych drzwiach, obitych niebieską skórą z wytłoczonymi na niej pięcio-, sześcio-, i siedmioramiennymi gwiazdami, znakami jednorożca i jeszcze jakimiś innymi, jakich Ruśka nigdy wcześniej nie widział, stali zupełnie dziwaczni wartownicy: rycerze w zbrojach, trzymający obnażone miecze w rękach.

– Ustawcie się, ustawcie – krzątały się Gala Karpowna, baba z nosem i jeszcze jacyś inni ludzie. Klasa ustawiała się, ale ciągle jakoś nie tak. W końcu baba, która, najwyraźniej wszystkim tu dyrygowała, dała sygnał:

– Wchodzimy!

Rycerze z brzękiem i chrzęstem pochylili się i chwycili klamki. Niewidoczna orkiestra zagrała marsz. Drzwi otworzyły się i klasa zaczęła wolno wlewać się do pokoju.

Panował w nim półmrok. Widać było wielkie biurko, biblioteczki, kanapę, kilka krzeseł. Przy biurku siedział człowiek i coś pisał, maczając pióro w kałamarzu. Nie zwrócił uwagi na wchodzących. W końcu wszyscy weszli, znieruchomieli i zapanowała taka cisza, że słychać było szurgot pióra o papier.

– Włodzimierzu Iljiczu! – miodowo zagadnęła ciotka. – Goście przyszli, uczniowie, prymusi!

Człowiek odłożył pióro i wolno wyprostował się. Bardzo był podobny do wszystkich swoich portretów i rzeźb, wiszących i stojących wszędzie wokół, a jednocześnie jakoś różnił się od nich, i Ruśka pomyślał, że rację miał wujek Kostia, kiedy mówił do ojca – a Ruśka podsłuchał niechcący – że fotografują i rzeźbią innych ludzi, specjalnych aktorów, żeby uniknąć uroku... Skóra człowieka przy biurku dziwnie lśniła, patrzył na klasę też dziwacznie: jakby zupełnie nie potrafił zrozumieć, co to za ludzie i co tu robią. Baba z długim nosem ustawiła się obok niego, odwróciła się do klasy, a Iljicz od razu uśmiechnął się chytrze, puścił oko, a może tylko zmrużył oczy – Ruśka nie dojrzał tego dokładnie – i szybko wstał z krzesła.

– Problem kultury nie może być rozwiązany tak szybko, jak zadania militarne czy polityczne – mocno grasejując powiedział Iljicz. Na słuchaczy patrzył tak, jakby sam stał na trybunie, a oni u jego stóp. – Nie możemy zatrzeć różnic między klasami przed całkowitym wprowadzeniem komunizmu. Nie potrzebujemy wkuwania, ale musimy rozwinąć i udoskonalić pamięć każdego uczącego się znajomością podstawowych faktów, inaczej komunizm przekształci się w pustkę, stanie się pustym szyldem, komunista będzie zwyczajnym chwalipiętą, jeśli w jego świadomości nie będą przeanalizowane wszystkie podane fakty. Tu jesteśmy bezlitośni, i tu nie możemy pójść na żadną ugodę, czy kompromis. Musimy o tym pamiętać, kiedy, na przykład, prowadzimy rozmowy o kulturze proletariackiej. Stara szkoła byłą szkołą nauki, zmuszała do przyswajania całej masy niepotrzebnych, zbędnych, martwych faktów, które zaśmiecały umysły i przekształcały młodych ludzi w zunifikowanych na wspólną modłę urzędników. Teraz oni widzą: Europa tak się podzieliła, imperializm doszedł do takiego punktu, że żadna burżuazyjna demokracja nie uratuje tego, co tylko władza radziecka może uratować. Lud pracujący sięga po wiedzę, ponieważ jest ona mu niezbędna do zwycięstwa. To jest najważniejsze. Mówimy: naszą sprawą w dziedzinie oświaty jest walka o pokonanie burżuazji, otwarcie głosimy, że szkoła poza życiem, poza polityką – to kłamstwo i oszustwo. To pokolenie, które teraz ma piętnaście lat, zobaczy na własne oczy społeczeństwo komunistyczne i samo będzie budowało to społeczeństwo!

Pierwsza zaczęła klaskać Gala Karpowna, za nią – cała klasa. Ruśka walił w dłonie "łódeczką" – to znaczy palcami prawej ręki w rozluźnioną dłoń lewej; dźwięk powstający w ten sposób był głośny i gwałtowny, jak wystrzał. Za jego plecami Tolik klaskał "wianuszkiem" – to daje jeszcze większą siłę głosu, ale dźwięk jest przygłuszony. Ruśkę ogarnęło jakieś dziwne rozczarowanie – wszystko, co tu się odbywało, co przeżywał on i cała reszta, było jakieś takie zwyczajne, rzeczowe... i zupełnie niepojęte. Dlaczego o tym nikt nie chce mówić, dlaczego tak zdenerwowała się mama i czego boi się Tolik...

Iljicz usiadł, jakimś dziwnym ptasim ruchem wyjął z szuflady biurka ogromne pudło cukierków, znowu chytrze zmrużył oczy.

– Życzenie porozmawiać z narodem mam zawsze – oświadczył. – Częstujcie się, nie wstydźcie. Ciekawa jest teraz nauka w szkole?

– Ty, dziewczynko – wskazała palcem Maszkę baba z ogromnym nosem.

– Ciekawa, Włodzimierzu Iljiczu! – wrzasnęła Maszka. – Uczymy się języka rosyjskiego i literatury, matematyki i geografii, fizyki i chemii, rysunków, śpiewu i wuefu! Ze wszystkich przedmiotów nasza klasa ma same pozytywne oceny!

– I śpiewu się uczycie? – zmrużył oczy Iljicz. – A jakie pieśni śpiewacie?

– Rewolucyjne, Włodzimierzu Iljiczu! – Maszce aż załamał się z wysiłku głos. – I o naszej ukochanej partii!

– A żadnych dziecinnych piosenek nie śpiewacie? Ja, pamiętam, śpiewaliśmy... nie, zapomniałem... Częstujcie się cukierkami, bierzcie! Zapomniałem piosenkę...

Wszyscy zaczęli zbliżać się do niego i brać cukierki. Ruśka też podszedł i wziął.

Cukierki były wspaniałe, przełknął swoje dwa w jednej chwili i nagle usłyszał, jak za plecami westchnął – nie, przeciągle chlipnął Tolik.

– Idź, weź – powiedział Ruśka. – Smaczne jak nie wiem co.

– Nie – powiedział Tolik.

– Jak chcesz, to ja ci przyniosę – zaproponował Ruśka.

– Nie – słabym głosem zaoponował Tolik. – Ty też... nie bierz...

Długonosa baba zerknęła na zegarek.

– Koniec, dzieciaki – powiedziała. – Czas Włodzimierza Iljicza jest niezwykle cenny dla kraju i dla nas wszystkich, pożegnajmy się z nim, do widzenia Włodzimierzu Iljiczu!

– Do widzenia, do widzenia – zaczęli mówić wszyscy i kierować się do wyjścia.

– Trzymaj mnie... – szepnął Tolik i zawisł na rękawie Ruśki. Ruśka wczepił się w pas Tolika, rozejrzał – kto może pomóc? Gala Karpowna była daleko, podskoczył Romka Żarikow, razem z Ruśką podchwycili Tolika pod ręce i poprowadzili do wyjścia. Iljicz – Ruśka zdążył zauważyć – już siedział jak na początku wizyty i skrobał piórem po papierze. I nagle Ruśka poczuł nieprzepartą chęć, żeby coś się wydarzyło... żeby Iljicz pokazał klasie "kozę"... Obejrzał się jeszcze raz i zdrętwiał: Iljicz, nie odrywając się od pisania, uniósł lewą rękę, wyprostował wskazujący i mały palec – i bodnął powietrze...

W korytarzu źle poczuła się również Maszka. Facet w mundurze pod białym kitlem wziął ją na ręce i zaniósł na kuszetkę. Tolika posadzili obok, cały był siny i oddychał ustami. Nie wolno tak się przejmować, gdakała Gala Karpowna. Popatrzyłabyś na siebie, pomyślał Ruśka.

– Odetchnęliście? – zapytała baba z dużym nochalem. – Zapraszam do stołówki. Dostaniecie obiad z trzech dań, kto będzie chciał dokładki, niech poprosi kelnerkę.

– Dojdziesz? – cicho zapytał Ruśka Tolika.

Tolik zamruczał coś w stylu, że da radę i dojdzie.

Ha, pomyślał Ruśka, kiedy prowadzono korytarzem, żebym sam się nie wygrzmocił! Stopy były ciężkie, jak odważniki i zupełnie nie chciały odrywać się od podłogi. Wszyscy tak szli: szorowali stopami po podłodze i wlekli się chwiejnie. Maszkę za nimi wszystkimi prowadził, podtrzymując, ten wojskowy w białym fartuchu. Na spotkanie klasie nadeszła dziwna para: garbus, który sprawdzał uczciwość dzieciaków, a z nim szedł gibki szczupły mężczyzna w miękkim szarym garniturze, okrągłolicy i wypukłooki. Przechodząc obok, mężczyzna ów powiedział do garbusa: "Podjadł nasz kochaniutki. Popatrz, Fiodor, z paróweczek zostały tylko skórki..." – na co garbus zasyczał i nerwowo się rozejrzał.

– Widziałeś? – wyszeptał Tolik.

– Kogo? – nie zrozumiał Ruśka.

– Coś ty, nie wiesz, kto to był?

– Który?

– No przecież nie ten garbaty.

– Nie. A kto to?

– Przecież to koci bóg!

Ruśka obejrzał się, ale w korytarzu już nikogo nie było.

W stołówce posadzono ich przy ośmioosobowych stołach, i kelnerki w białych fartuszkach i czepeczkach zaczęły nalewać zupę. Zupa była strasznie smaczna, tylko za gorąca. Na drugie danie było też coś smacznego, ale jak się to nazywało, Ruśka nie wiedział. Potem podano kompot i lody. Lody Ruśka już ledwo dłubał, zasypiając przy stole. Koci bóg, myślał, ale numer...

W autobusie Ruśka zasnął. Zbudziła go Gala Karpowna. Okazało się, że wszyscy byli dowożeni do domu, a nawet więcej – jutro mogli na lekcje nie przychodzić, i nawet jeszcze więcej – mama albo tata mogą jutro nie iść do pracy, o – masz talon na wypoczynek, przekaż im... Ruśka nie pamiętał, jak dotarł do łóżka. Spał, a śnił mu się nie wiadomo dlaczego koci bóg, że niby długo i starannie splata amulet, nakłada go na szyję, ogląda się przez ramię, chytrze mruga i robi Ruśce "kozę". Co on powiedział? Parów... pielegniaweczek?... Pielęgniaweczki? Co to są pielęgniaweczki? Trzeba zapytać... Potem przyśniła mu się mama, siedziała przy stole i płacząc wbijała szpilkę w jakiś papierek. Mama bardzo się bała, ale mimo to wbijała tę szpilkę i wbijała. Potem spaliła papierek. Mamo, zawołał Ruśka, ale zamiast mamy podszedł koci bóg i powiedział: "Bądź dumny, teraz jesteś prawdziwym pionierem. Dlaczego pionierska chusta jest czerwona, wiesz?" "To jest kolor krwi przelanej – powiedział Ruśka i wystraszył się czegoś. "Słusznie, powiedział koci bóg, patrz..." Ścisnął chustę i zaczęła z niej kapać krew. Mamo, zawołał znowu Ruśka, otwórz, otwórz oczy, powiedziała mama, szybciej otwórz! Ruśka otworzył. Nad głową paliła się osłonięta gazetą lampa, a przy stole siedział ojciec i ciocia Luba, mama Maszki.

– Chcesz pić? – zapytała mama.

– Pić... – powiedział Ruśka. – Tak, chcę.

– Już... – Mama nalała z czajnika przegotowanej ostudzonej wody, podniosła do ust Ruśki.

Ruśka chciwie wypił.

– Rusłancziku – zapytała ciocia Luba. – Jak się czujesz, skarbie?

– Dobrze... – odpowiedział Ruśka. – Tylko głowa mnie boli... i mdli mnie wszędzie...

– A Maszeńkę zabrali do szpitala – powiedziała ciocia Luba. – Tak z nią źle było, tak źle...

– Ruśka to nasz zuch – powiedział tata. – To kawał chłopa...

– Wszystko będzie dobrze, Luba – powiedziała mama. – To się zdarza...

– Tak, będzie dobrze, oczywiście... Czy ja wątpię?..

Nagle coś zgrzytnęło, mama poderwała się z okrzykiem. Ojciec, pomrukując ze złością, wstał, strząsając z dłoni odłamki szkła – i nagle pojawiły się kapiące bardzo szybko kropelki krwi.

– To nie ja! – zawołała wystraszona ciocia Luba.

– Pewnie, że nie ty. – Ojciec, trzymając dłoń, jak wypełnioną po brzegi filiżankę, podszedł do zlewozmywaka. – Marna z ciebie wiedźma...

Mama pomogła mu przepłukać dłoń wodą, założyła opatrunek z czystego gałganka.

– Może przejdziesz się do szpitala? – zapytała. – Zrobią ci zastrzyk.

– A tam – machnął ręką ojciec. – Zagoi się na mnie, jak na psie.

– Pójdę już – powiedziała ciocia Luba. – Dobrze mi tu z wami, ale...

– Gdzie się śpieszysz? – zapytała mama. – Co tam będziesz sama robiła?

– Położę się spać. Jutro z rana – do szpitala, krew oddam dla Maszeńki...

– Posłuchaj, Luba – powiedział ojciec. – Jeśli będą potrzebni dawcy, to ja pogadam z chłopakami. Nie krępuj się, tylko powiedz.

– Dziękuję, Pietia. Powiedzieli, że na razie wystarczy...

Wyszła. Ojciec nalał sobie herbaty no nowej szklanki. Przez opatrunek przebijała jasnoczerwona plama.

– Dawaj, poczaruję – powiedziała mama. – Krew zatrzymam, a i zagoi się szybciej.

– Chcesz mnie do pracy jutro posłać? Żartuję, żartuję. Ruśka, co ci jest?

– Nic – powiedział Ruśka. – Po prostu patrzę.

Następny dzień był długi i nudny. Ruśka trochę czytał, trochę grał z ojcem w warcaby... Ale przez cały czas czuł się jakiś zamulony, ni to chciało mu się spać, ni tylko położyć i odwrócić się do świata plecami. Przed wieczorem ojca zaczęła boleć ręka, doczekał się powrotu mamy i poszedł do szpitala. Mama usiadła i zaczęła obierać ziemniaki, a Ruśka leżał i patrzył na nią. Przypomniał mu się nie wiadomo dlaczego koci bóg, jak wiązał amulet, nakładał go na szyję, oglądał się przez ramię...

– Mamo – powiedział Ruśka. – A wiesz co, ja tam pomyślałem sobie, żeby on pokazał "kozę" – i on mi ją pokazał...

Mama zrozumiała wszystko od razu.

– Mówiłeś komuś? – zapytała szeptem.

Miała sine wargi.

– N-nie... – odparł wystraszony Ruśka.

– To nie mów nikomu i nigdy! – Mama nagle znalazła się przy Ruśce, objęła go za ramiona. – Nikomu i nigdy! Nawet tacie! Zapomnij o tym! Zapomnij na zawsze, żeby nikt i naprawdę nikt... Bo inaczej wszyscy tego pożałujemy: i ty, i ja z tatą, wujek Kostia z ciocią Walą, ich Żenieczka i Oksanka... Rozumiesz mnie? Rozumiesz, tak?

– Rozum-miem... – szepnął Ruśka i nagle rozpłakał się. – Mamo, mamo...

– Jestem twoją mamą i jestem przy tobie! Och, Boże mój, co za nieszczęście, co za nieszczęście...

Przyszedł ojciec, powiedział, że oczyścili mu ranę, posmarowali jakąś maścią i dali zwolnienie do końca tygodnia.

– A wyście się pokłócili, czy co? – zapytał podejrzliwie, przyjrzawszy się zaryczanym twarzom Ruśki i mamy.

– Nie, wszystko w porządku – powiedział Ruśka. – Zagramy w warcaby?

Zasiedli do szachownicy i ojciec przerżnął cztery partie pod rząd.

– Boli ręka, co? – zapytał ze współczuciem Ruśka.

– A czy to ból? – powiedział ojciec dziwnym tonem. – To nie jest ból...

– Mężczyźni, kolacja! – zawołała mama.

– Idź – powiedział ojciec – mama cię woła...

 

Ruśka wrócił do szkoły po trzech dniach. Maszka przeleżała się tydzień w szpitalu, potem jeszcze tydzień w domu i, w końcu, zjawiła się w szkole – blada i chuda. A Tolik ciągle nie przychodził i nie przychodził, a wreszcie Gala Karpowna powiedziała, że przeniósł się z powrotem do swojej starej szkoły. Nikt nie wiedział, gdzie Tolik mieszka, nic też nie wyszło z pomysłu Ruśki, żeby pojechać to tamtej szkoły i oddać znaczki, i takie tam... Wieńka zaczął chorować często i w końcu rodzice zabrali go ze szkoły.

I tak się to wszystko skończyło.

 




 
Spis treści
451 Fahrenheita
Literatura
Bookiet
Recenzje
Zatańczysz pan...?
Spam (ientnika
Wywiad
Hor-Mono-Skop
Konkurs
Adam Cebula
Łukasz Orbitowski
Romuald Pawlak
Piotr K. Schmidtke
Andrzej Pilipiuk
Adam Cebula
W. Świdziniewski
W. Świdziniewski
Tadeusz Oszubski
Satan
Paweł Laudański
Adam Cebula
Adam Cebula
B. Anterionowicz
Eryk Remiezowicz
Marcin Mortka
P. Nowakowski
Tadeusz Oszubski
Jolanta Kitowska
Dawid Brykalski
XXX
Wit Szostak
M. L. Kossakowska
T. Kołodziejczak
Brian W. Aldiss
Antologia
 
< 40 >