Para-Nauka

To chyba jest tak, że im bardziej informacja jest przydatna, tym nudniejsza, a nawet irytująca. Chcecie wiedzieć, jak się łączy silnik trójfazowy w gwiazdę, a jak w trójkąt? Oczywiście że nie, chyba że musicie połączyć, a wiecie, że jak nie wiecie, to będzie huk!

W literaturze science fiction problem dalekich podróży kosmicznych rozwiązuje się najczęściej na dwa sposoby: poddając załogę anabiozie przez hibernację  – wtedy podróż może trwać choćby tysiąc lat, albo wybierając drogę przez nad(pod)przestrzeń – w takim przypadku podróż trwa tyle ile zechce autor, który jednak najpierw musi trochę poszerzyć kanon obowiązujących praw fizycznych. Pewien amerykański nastolatek dokonał interesującego eksperymentu na pierwszy sposób, podróżując z Kalifornii na Hawaje.

Po zakończeniu cyklu „Gawęd” przyszła pora na „Refleksje na marginesach”, które planuję pisać także w postaci serii. Będą to wrażenia, uwagi i wnioski, nasuwające się po lekturze doniesień w mass-mediach, zasadniczo o profilu popularnonaukowym. „Refleksje” niekoniecznie będą wyczerpującymi omówieniami czy domkniętymi felietonami, planuję raczej przedstawiać niektóre własne przemyślenia i wnioski, nasuwające się po lekturze. A przede wszystkim chciałbym zachęcić do przeczytania cytowanego artykułu, do którego link zostanie podany.

John B. Calhoun, etolog z Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego w USA, przeprowadził w roku 1968 eksperyment rodem z fantastyki naukowej. Mianowicie postanowił stworzyć mysią utopię, w której zwierzątka nie musiały się o nic troszczyć – miały w bród pokarmu i napitku, dostatek przestrzeni życiowej, wybór partnerek/partnerów do wzięcia i świetne warunki do chowania młodych. Mało tego – dobre fatum w osobie weterynarza stale czuwało nad zdrowiem wybrańców.

Oglądałem sobie fragment programu na kanale Fokus TV, chyba tak się to zwie, i było generalnie o zagładzie ludzkości. A mianowicie na Słońcu robi się bum, na Ziemi mamy tzw. burzę magnetyczną i – jak to ilustrowały efektowne kadry – wszystkie urządzenia elektryczne wybuchają. Najsłabszy efekt to trzaśnięcie ekranu komputerowego…

Nie wszyscy wiedzą, że od roku 1958 do wczesnych lat ’70 Polska realizowała swój własny mini-program kosmiczny, którego kulminacją były starty suborbitalnych rakiet Meteor z, „odziedziczonego” po budowniczych hitlerowskich pocisków rakietowych, kosmodromu w Rąbce (między Łebą a Ustką). Rakieta Meteor 2K w roku 1970 przekroczyła prawdopodobnie linię Kármána, czyniąc nasz kraj piątym państwem, które wysłało obiekt w przestrzeń kosmiczną.

Tak się jakoś składa, że jeśli jesteście miłośnikami fantastyki (zwłaszcza SF, ale nie tylko), to interesują Was zwykle również kwestie naukowe. Może więc chcecie – abstrahując od tego, czy matematyka jest królową nauk, czy też należy jej odmówić miana nauki w ogóle, sprowadzając ją do roli formalnego narzędzia – przypomnieć (albo uświadomić) sobie w jaki sposób powiązane są ze sobą jej poszczególne działy?

Pomoże Wam w tym poniższa video-mapa przygotowana przez fizyka Dominica Wallimana.

Pieklę się, bo to właściwe wyjaśnienie zdaje mi się na wyciągnięcie ręki. Jednocześnie wiem, że są takie szkolne nieszczęścia. Nie wszystko wskakuje do głowy zupełnie bez wysiłku, na przykład nad pojęciem gęstości trzeba się chwilę pogłowić. Jakiś kwadrans, albo mniej…

Przez strony internetowe przetoczyła się fala informacji o wykryciu przez Teleskop Webba jego pierwszej egzoplanety. Wcześniej był używany do obserwacji układów gwiezdnych, w których planety już odkryto za pomocą innych instrumentów. Ostatnio znaleziono obiekt oznaczony LHS 475 b na, którego istnienie jedynie wskazywały dane uzyskane przez Transiting Exoplanet Survey Satellite…

Lubię rozwiązywać różne zadania szachowe. Niemal codziennie sprawdzam się w kilku z nich. Niedawno trafiłem na rozwiązanie, które mnie zaskoczyło i zdziwiło, a jednocześnie natchnęło do rozmyślań o testach na SI. I wymyśliłem!

(…) powinniśmy polecieć na Marsa, bo coś może stać z Ziemią i wówczas, gdy życie na naszej rodzinnej planecie zginie, to jednak ludzkość przetrwa. Powinniśmy Mars uczynić drugą Ziemią, czy jak to w dawniejszych czasach pisano, dokonać terraformacji. Jakoś tak. Ma być atmosfera z tlenem, ciepło, woda, roślinność – po prostu jak na Ziemi. W jednym ta planeta bardzo przypomina Ziemię: okres jej obrotu jest nieco dłuższy niż doba (ok. 24,6 godziny).  Ale na tym niestety dobre wiadomości się kończą.

Skoro na początku mieliśmy taką kwarantannę, że osoba ekhem… kwaranntowana ma siedzieć na tyłku w swoim domciu ze współmieszkańcami, to mamy parodię kwarantanny epidemiologicznej. Ależ oczywiście, prawdopodobieństwo zarażenia (oraz zakażenia, bo to co innego) w przypadku takiej paskudy jak SARS-CoV-2 jest bliskie jedności w takich warunkach.

Nieszczęście powtarza się w trochę mniej oczywistych okolicznościach, na przykład przy próbach postawienia diagnozy raz na zawsze, czy na ten przykład jajka są zdrowe? Tu precyzyjnych przyrządów pomiarowych nie widać. Instrumentarium ginie za tysiącami przebadanych ochotników, za zawiłymi procedurami podwójnych ślepych prób. W rzeczy samej mamy tu jednak ten sam problem podniesienia dokładności pomiaru.

Drodzy Czytelnicy!
W dobie, kiedy wszyscy staliśmy się specjalistami w sprawie epidemii, warto przeczytać tekst naukowca na ten temat. Poniżej przedstawiamy rozdział z książki Andrzeja Zimniaka „Jak nie zginie ludzkość”, która ukazała się nakładem wydawnictwa Solaris w 2008 roku, czyli dwanaście lat temu.
Autor wspomina w swoim tekście m.in. o tym, że „w 162 roku Chiny zostały zaatakowane przez zarazę, która pozbawiła życia co trzeciego żołnierza tego kraju, a trzy lata później Rzym nawiedziła plaga, zawleczona ze wschodu – niewykluczone, że była to ta sama choroba”. Wygląda na to, że tym razem podróż z Chin zajęła mniej czasu, choć i tak jesteśmy zaskoczeni, że dwa tysiące lat temu potrzebne były nie więcej niż trzy lata na rozprzestrzenienie się zarazy.
Andrzej pisał także o prawdopodobnej pandemii pośród zunifikowanej ludzkości, która właśnie nastąpiła.
Jeśli zaciekawił Was temat, polecamy spróbować zdobyć książkę, żeby sprawdzić i inne prognozy na… być może najbliższe lata.
Miłej lektury.

Gdy cofniemy się do początków XX w. i wieku dziecięcego techniki samochodowej, możemy po bliższym zaznajomieniu się ze stanem rzeczy wpaść z wrażenia pod stół. Jeśli powiem, że 90% konkretnych konstrukcji służyło tylko i wyłącznie zaspokajaniu ambicji i zachciewajek ówczesnych bogaczy, że to wszystko miało dość luźny związek z rozwojem techniki, a często szło przeciw niemu – będzie to dość łagodne określenie na to, co się działo.

Nie znam się na medycynie. Podobno wszyscy Polacy są znakomitymi medykami, lecz nie ja. Wręcz przeciwnie, jak coś wiem, to jednocześnie mam świadomość ogromnych zawiłości, interakcji: czy pomiędzy lekami, czy też przypadłościami, które – jak nieszczęścia – chodzą parami. Medycyna jest swego rodzaju sztuką, wymaga doświadczenia oraz solidnej wiedzy teoretycznej, więc  nawet nie próbuję swych sił w tej dziedzinie. Jednak mniej więcej znam się na wodzie utlenionej. Między […]

Jak doniosły niedawno tak zwane publikatory – czy też media (tym razem sieciowe – tłuste mleko przestało być niezdrowe. Podobno jest zdrowe dzięki temu, że tłuste chroni nawet przed chorobami serca. Nieuchronnie mleko chude, które miało być dobroczynne, całkiem odwrotnie. Tak uczeni obmierzyli.

Zawsze podziwiałem ludzi, którzy rozumieli. Co rozumieli, to dalsza sprawa, ale imponowało mi, gdy ktoś rozbierał zagadnienie na czynniki pierwsze i potrafił na przykład podjąć decyzję, co jak trzeba zmajstrować, jak grubej śruby użyć, ba, nawet gwoździa. Albo ile soli dosypać do potrawy.

Czy ktoś pamięta baterie R20? A owszem, tym czymś jeszcze się handluje. Lecz to jedynie wywołanie tematu. Odległa od bateryjek refleksja, że całe SF opiera się na wierze w siłę rozumu w obszarze techniki. Może i czasami ludzie nie są szlachetni, może i wykorzystują wiedzę w niecnych celach, lecz jedno jest pewne: gdy ów cel zostanie wytyczony, to potrafią okiełznać technologię, by poprowadziła prościutko do niego. Ustalamy sobie, że chcemy dolecieć na Księżyc (diabli wiedzą, po co), i w ruch […]

Nie ma to jak teorie spiskowe. Prawda? Coś było… tak, wielką frajdą jest wykazanie, że właśnie odwrotnie. Ależ tak, kochany czytelniku, ja też uwielbiam czytać i oglądać takie historie, tyle że mam wymagania. Wnerwia mnie, gdy autor naciąga fakty, aż historyczna materia trzeszczy i jęczy ze zgrozy. No bo tak: teoria spiskowa musi tyczyć się głośnych faktów, być oparta na analizie tego, co naprawdę się wydarzyło, na prawdziwych dokumentach i nienaciąganej logice. Musi się dobrze trzymać kupy, wówczas wciąga czytelnika. Gdy rzecz jest przedstawiana z nadzieją, że publiczność zapomni o kluczowych faktach, to i owszem, może część tej publiki zapomni, ale część najzwyczajniej wyjdzie z sali.